Abstract
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Yaban Romanında Batı Kökenli Sözcükler
Yakup Kadri Karaosmanoğlu Türk edebiyatında eserleriyle Türkçeye katkıda bulunan yazarların başında gelmektedir. Yazar, gerek II. Meşrutiyet sonrası dönemde gerekse Cumhuriyet döneminde yazdığı eserlerinde Türkçeye dışardan giren Doğu ve Batı kökenli sözcükleri bir arada kullanmasıyla öne çıkar. Özellikle anı, hikâye, tiyatro ve roman türlerindeki eserlerinde yabancı sözcük kullanımıyla dikkati çeker. Dolayısıyla bu çalışmada Yakup Kadri’nin en çok okunan ve üzerinde en çok tartışılan romanlarından Yaban, Batı kökenli sözcükler açısından incelenmiştir. Çalışmada giriş bölümünde sözcük kavramı ve Türkçenin yabancı dillerden etkilenmesi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Yakup Kadri’nin edebi yaşamıyla ilgili öz bir bilgi verilmiş ve hakkındaki kaynaklardan hareketle onun dil tercihiyle ilgili bir değerlendirme yapılmıştır. Devamında incelenen Yaban romanındaki Batı kökenli sözcükler, alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Sıralama yapılırken Türk Dil Kurumu’nun Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü esas alınmıştır. Bulunan sözcüklerin önce anlamı verilmiş sonra romanda sözcüklerin geçtikleri ilk örnek cümleler alıntılanarak sayfa numaraları belirtilmiştir. Sözcüğün ikinci veya daha fazla geçtiği yerlerin ise sadece sayfa numaraları yazılmıştır. Sonuç kısmında Yaban’dan elde edilen bulgulardan hareketle yazarın romanlarındaki Batı kökenli sözcük kullanımıyla ilgili kısa bir değerlendirme yapılmıştır. Yakup Kadri romanlarında, Yaban özelinde en çok Fransız kökenli sözcükleri tercih ettiği bunu sırasıyla İtalyanca ve Rumca sözcüklerin takip ettiği görülmüştür. Cumhuriyet sonrası dönemde aydın-köylü karşıtlığı üzerinde yoğunlaştığı romanında ilk dönemdeki hikâye ve romanlarına kıyasla Batı kökenli sözcükleri daha çok tercih ettiği gözlemlenmiştir.
Keywords
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban romanı, batı kökenli sözcükler, sözlük.