“Sözde” ve “Demek” Sözcükbirimlerinin Anlam ve İşlev Değişimi
(Semantic and Functional Changes in the Lexemes “sozde” and “demek”
)
|
Yazar
|
:
Melike ÜZÜM
& Bilge GÖKTER GENÇER
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
22
|
|
Sayfa |
:
27-38
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut349
|
|
|
Özet
Konuşucu ifadesinde bilgisinin kaynağını ve bilgisine yönelik yaklaşımını çeşitli araçlarla işaretleyerek alıcıya iletebilir. Bu iki anlam alanı dilbilimde sırasıyla kanıtsallık ve bilgi kipliği kategorisi başlıkları altında ele alınır. Bazı dilbilimciler bu iki kategoriyi ayrı kabul ederken bazıları tek bir kategorinin alt alanları olarak değerlendirir. Diğer bir yaklaşımsa bu iki kategoriyi birbiriyle ilişkilendirerek örtüştükleri durumlara odaklanır. Bu çalışmada ise belirlenen sözcüklerden hareketle kanıtsallık işaretleyicilerinin bilgi kipliği işaretleyicisi olarak kullanımı ve bunların sözlükte tanımlanması sorunu ele alınacaktır.
Çalışmada; sözde ve demek belirteçlerinin Türkçe Ulusal Derlem’den seçilen örneklerle kullanım alanları belirlenecek ve bu belirteçlerin kanıtsallık ve bilgi kipliği kategorisi açısından değerleri incelenecektir. İnceleme sonucunda, sözcüklerin anlam alanları açıklanarak sözlükte nasıl tanımlanabileceğiyle ilgili öneriler sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
sözcükbirim, tanım, belirteç, anlam değişimi.
Abstract
Speakers can mark the source of their knowledge and their approach to knowledge in the expression by means of various discursive tools. These two semantic fields are discussed in the linguistics literature under the categories of evidentiality and epistemic modality. Some linguists consider these two categories as separate entities, while others view them as subbranches of a major category. Another approach focuses on the cases in which they overlap. Based on a selected language samples, this study explores the uses of evidentiality markers as epistemic modality markers and the ways they are defined in dictionaries.
In this study, the usage areas of the adverbs sözde and demek will be defined and the adverbs will be examined in terms of evidendiality and epistemic modality with examples selected from Turkish National Corpus. As a result of the examination, we will suggest the definitions for these adverbs by explaining semantic fields.
Keywords
lexeme, definition, adverb, semantic change.