Abstract
Yeni Tarihselcilik Örneği Olarak Kitab-ül Hiyel’de Tarihi Unsurlar
Son dönemin postmodern romanları, tarihi romanın ciddi duruşuna karşılık tarih konusunu daha espritüel bir yaklaşımla ele alır. Bu dönemin önemli yazarlarından İhsan Oktay Anar, romanlarında tarihe ironik ve eleştirel bir yaklaşım gösterir. Onun bu çalışmaya konu olan Kitab-ül Hiyel’i, tarihin gerçekçi ve kurmaca olarak harmanlandığı bir roman olarak karşımıza çıkar.
Bu çalışmada Yeni Tarihselcilik ve Postmodern Tarih Romanı kavramlarına değinilmiş ve Kitab-ül Hiyel’de hangi tarihi unsurların nasıl ve ne derece kullanıldığı araştırılmıştır. Osmanlılar dönemini anlatması dolayısıyla, birçok padişah metinde figüratif olarak kullanılmıştır. Romanın özellikle askeri alanda teknolojik yenilikleri ve bu dönemdeki entrikaları ele alması nedeniyle konuya uygun padişah adları zikredilmiştir. Yenilikçi devlet adamlarına, dini, mitolojik şahsiyetlere hep bu çerçevede yer verilmiştir. Romanın genelinde öykü, hiyel ilminin en büyük dâhisi kabul edilen, fizikçi, robotik ilminin ustası, bilim insanı İsmail Ebul İz Bin Rezzaz El Cezerî’nin Kitâb fî ma‘refeti’l-hiyeli’l-hendesiyye adlı eserinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Cezeri’nin kitabındaki devri daim makinesi, romanı sürükleyen sonsuz enerji makinesinin de kaynağı olmuştur. Romana peygamberler tarihinden Hz. Davut (a.s.) ile Calud’un mücadelesi de anakronik olarak yerleştirilmiştir. Metin, tarihi bir bütün olarak ele aldığından siyasi, ilmi, askeri kavramlar, mekânlar, gelenekler ve aletler hep iç içe girmiştir. Romanın postmodern bir tarih romanı olması nedeniyle yeni tarihselcilik akımının özellikleri göz önünde bulundurularak kavramlar bu yönüyle araştırmaya konu edinilmiştir.
Keywords
Yeni Tarihselcilik, Postmodern Tarih Romanı, Kitab-ül Hiyel, Tarihi Unsurlar