İLK DÖNEM TÜRK ROMANLARINDA YANLIŞ BATILILAŞMA SONUCU YABANCILAŞAN KARAKTERLER
(THE ALIENATED CHARACTERS IN THE EARLY TURKISH NOVELS DUE TO THE MISCONCEPTION OF WESTERNIATION )

Yazar : Ahmet Alver    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2012
Sayı : 2
Sayfa : 27-36
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut200
    


Özet
Osmanlı Devleti, batı medeniyetine dahil olma yolunda ilk resmi adımını 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı’yla atmıştır. Fermanın ilanıyla birlikte, medeniyet değiştirmenin bir gereği olarak yenileşme hareketleri de başlar. Öncelikle askeri sahada başlayan bu yenileşme hareketleri zamanla kendisini ülke yönetiminden kılık kıyafete, kültürel hayattan toplumsal konulara kadar her sahada gösterir. Bu süreçte, edebiyatımızda yeni görülen roman türü, dönemin entellektüelleri tarafından bu yeni modernleşme projesinin uygulanmasında önemli bir araç olarak kabul edilir. Bu çalışmada, erken dönem Türk Edebiyatında kaleme alınan Felatun Bey ile Rakım Efendi, Araba Sevdası, Mai ve Siyah, Şıpsevdi adlı romanlarda yeralan, yanlış batılılaşma sonucu kendi toplumsal ve kültürel kimliğine ‘yabancılaşmış’ kahramanların genel bir tespiti ve analizi yapılmıştır. Romanların ana kahramanlarında görülen yabancılaşma olgusu daha çok doğu-batı değerlerinin çatışması eksenine oturtulmuş olup, batıyı eksik ya da yanlış yönleriyle benimsemiş bireylerin, önce kendileriyle daha sonra da mensubu oldukları toplumun değerleriyle ters düşmeleri neticesinde içine düştükleri ‘yabancılaşma’ vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler
Tanzimat Dönemi, Yabancılaşma, Batılılaşma, Roman, Edebiyat.

Abstract
Ottoman State has taken the first official step to partake in the Western civilization by declaring the Tanzimat Fermanı in 1839 (Imperial Edict of Reorganization) which launched the Tanzimât period of reforms and reorganization. These reforms first commenced in the military field, and then gradually showed themselves in many fields such as administration, dressing, cultural, social issues etc. During this period, the new type of novel genre in Ottoman-Turkish literature was regarded as an important tool in the application of the new cultural and civilization project by the intellectuals of the time. This article will focus on the novels of Felatun Bey ile Rakım Efendi, Araba Sevdası, Mai ve Siyah and Şıpsevdi written in the early period of Turkish Literature. It analyses the alianetaion phenomenon of their characters, who become stranger to their own cultural and social identity because of their misconception of westernization. The alienated characters are mostly appeared to be in the middle of the clashes between the values of the West and East.

Keywords
Tanzimat Era, Alienation, Westernization, Novel, Literature_