Rylands Nüshasındaki Dini Terimlerde Kullanılan İsimden İsim Yapma Ekleri
(Name-Making Suffixes from the Name Used in Religious Terms in the Rylands Copy )

Yazar : Cihan Çakmak    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2021
Sayı : 26
Sayfa : 20-33
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut451
    


Özet
Tarih boyunca kadim medeniyetler kuran Türkler, yayıldıkları geniş coğrafyalarda köklü devletler kurmuşlardır. Devlet ve ordu yönetimindeki tecrübeleri Türklerin hakim oldukları topraklarda her zaman güçlü olmalarına imkan tanımıştır. Türklerin sahip olduğu kültürel birikim, kurdukları devletlerin çatısı altında ortaya koydukları önemli eserlerle yüzyıllar boyunca kültürden kültüre aktarılmıştır. Uzun tarihi geçmişinde Maniheizm, Budizm, Şamanizm, Hristiyanlık Musevilik, İslamiyet gibi pek çok dini kabul etmiş olan Türkler, kabul ettikleri bu yeni dinin yanında çok farklı alfabeler de kullanmışlardır. Asya bozkırlarında uzun bir süre mensup oldukları Şamanizm inancının ardından Karahanlılar döneminde Müslümanlığı kabul eden Türkler yeni dinin gereklerini daha iyi anlamak için kutsal kitapları Kur’an-ı Kerim’i tercüme faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Bu çalışmada 11. yüzyıl İslami dönem Türk Edebiyatının en önemli eserleri olan Dîvânu Lugâti't-Türk, Kutadgu Bilig gibi şaheserlerle birlikte aynı yıllarda yazılan Satır altı Kuran Tercümesinde (Rylands nüshası) isim unsurlarından oluşan dini terminolojinin hangi ek ve gramer yapılarıyla oluşturulduğu tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler
Satır altı Kur’an Tercümeleri, Rylands nüshası, dini terminoloji.

Abstract
Turks, who established ancient civilizations throughout history, established deep-rooted states in the wide geographies they spread. Their experience in state and army administration has always allowed the Turks to be strong in the lands they dominate. The cultural accumulation of the Turks has been transferred from culture to culture for centuries with the important works they have created under the roof of the states they have established. Turks, who have accepted many religions such as Manichaeism, Buddhism, Shamanism, Christianity, Judaism, and Islam in their long history, used very different alphabets besides this new religion they accepted. The Turks who converted to Islam during the Karakhanid period, following their belief in Shamanism in the steppes of Asia for a long time, carried out translation activities of the holy books of the Qur'an in order to better understand the requirements of the new religion. In this study, it will be tried to determine with which suffixes and grammatical structures the religious terminology consisting of noun elements was formed in the Interlinear Koran Translation (Rylands copy), which was written in the same years, together with masterpieces such as Divanu Lugati't-Turk and Kutadgu Bilig, which are the most important works of the 11th century Islamic period Turkish Literature.

Keywords
Interlinear Koran Translation, Rylands copy, religious terminology.