Âşıkların Gözünden Toprak Motifi
(Soil Motif Through The Eyes of Minstrels )

Yazar : Birten YILDIZ    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 32
Sayfa : 96-105
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut570
    


Özet

This study examines the "soil" motif frequently used in the poems of prominent Turkish folk poets such as Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel, and Mahzuni Şerif. The word "soil" is employed with various meanings in the poems of these poets through different techniques. Soil holds a special place in human life, and this study emphasizes the value of soil to humans. Soil is considered the source of life and, at the same time, is thought of as an eternal resting place after death. Arable land is seen as an area from which one can reap produce, and it is also valuable as a source of wealth due to the minerals it contains. Furthermore, soil symbolizes the unity of human communities that share language, history, and cultural characteristics, making it a symbol of homeland, native land, and country. Despite centuries passing, no other element has been able to replace the "soil" motif in the poems of these poets. This study delves into the characteristics of this motif in more detail. Specifically, it explores subtopics such as the phrase "black soil," the use of the word "soil" in personification (identification) literary devices, the relationship between soil and religion and traditions, the metaphorical aspects of soil, and how the term "soil" is used in the context of homeland, native land, and country.



Anahtar Kelimeler

Turkish folk poetry, soil motif, Mahzuni Şerif, Âşık Veysel, Dadaloğlu, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal.



Abstract

Bu çalışma, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel ve Mahzuni Şerif gibi önemli Türk halk şairlerinin şiirlerinde sıkça kullanılan "toprak" motifini incelemektedir. "Toprak" kelimesi, farklı yöntemlerle kullanılarak bu şairlerin şiirlerinde çeşitli anlamlarla işlenmiştir. İnsan yaşamında toprağın özel bir yeri vardır ve bu çalışma, toprağın insanlar için taşıdığı değeri vurgulamaktadır. Toprak, yaşamın kaynağı olarak kabul edilir ve aynı zamanda ölüm sonrası sonsuz istirahatgâh olarak düşünülür. Ekilebilir toprak, ürün alınabilecek bir arazi olarak görülürken içinde bulunan madenlerle zenginlik kaynağı olarak da değerlidir. Ayrıca toprak, bir araya gelen insan topluluklarının dil, tarih ve kültürel özelliklerini paylaştığı ve bir araya getiren bir unsur olarak memleket, yurt ve vatanın sembolüdür. Yüzyıllar geçmesine rağmen, bu âşıkların şiirlerinde "toprak" motifini yerine koyacak başka bir unsur bulunamamıştır. Bu çalışma, bu motifin özelliklerini daha ayrıntılı bir şekilde ele almaktadır. Özellikle "kara toprak" tamlaması, "toprak" kelimesinin kişileştirme (teşhis) söz sanatında nasıl kullanıldığı, toprağın din ve geleneklerle ilişkisi, toprağın benzetme yönü ve "toprak" kelimesinin vatan, yurt ve memleket anlamlarında nasıl kullanıldığı gibi alt başlıklar üzerinden incelenmektedir.



Keywords

Türk halk şiiri, toprak motifi, Mahzuni Şerif, Âşık Veysel, Dadaloğlu, Karacaoğlan, Pîr Sultan Abdal.