Abstract
Türkçede Adlaşma I: Sıfat-Fiillerin Söz Dizimsel ve Anlamsal Yapısı
Fiiller gibi onlardan türeyen ve adlaşmak suretiyle dil bilgisel bir sözcük türü değişimine uğrayan sıfat-fiillerin de bir istem bilgisi ve buna bağlı olarak gerçekleşen söz dizimsel ve anlam bilimsel bir yapısı vardır. Sıfat-fiiller, bu potansiyeli türediği fiilin istem bilgisinden miras olarak devralır. Sıfat-fiiller, istem bilgisini her ne kadar türediği fiilden devralsa da maruz kaldığı sözcük türü değişimine ve adlaşma derecesine bağlı olarak sıfat-fiillerin söz dizimsel ve anlam bilimsel yapısı da değişir. Adlaşma durumunda söz diziminde ana cümlenin fiilinin belirlediği farklı taşıma (movement) ve yükselme (raising) olaylarının meydana gelmesine neden olur. Sözlükselleşme ise sıfat-fiillerin söz dizimsel potansiyelini kaybetmesine neden olur. Bu, sıfat-fiillerin farklı istem bilgisinin dolayısıyla, farklı söz dizimsel ve anlamsal yapılarının ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Keywords
sıfat-fiiller, adlaşma, istem değiştirimi, söz dizimsel yapı, anlam yapı, taşıma.