Abstract
Halide Edib Adıvar’ın Romanlarında Bir Değer Olarak “Baba” Kavramı
Halide Edib, gerek fikirleri ve gerekse icraatlarıyla millî mücadele, eğitim, sosyal haklar ve edebiyat alanlarında iz bırakmış çok yönlü bir insandır. Elini attığı her mecrada ses getiren varlığı onu birçok araştırmanın odak noktası durumuna getirmiştir. Bu çalışmada Halide Edib’in romanlarında baba kavramı üzerinde durulmuş; baba rolünün yazar ve yazarın içinde bulunduğu toplum tarafından nasıl tanımlandığı ve algılandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma betimsel analiz modelindedir. Veriler Seviyye Talip, Yeni Turan, Handan, Son Eseri, Mev’ut Hüküm, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye adlı romanlardan hareketle elde edilmiştir.
Sonuç olarak, incelenen eserlerde babaların herhangi bir sebepten dolayı erken yaşta öldükleri ya da yaşıyor olsalar bile çocuklarıyla güçlü bağlar kuramadıkları anlatılır. Yani baba, hayal meyal hatırlanılan ve muhayyelde yaşayan bir varlık ya da biyolojik bağın ötesine geçememiş bir kimliktir. Duygusal yönden çocuğu ile güçlü bir etkileşim kuramamış olsa da baba, evladını koruyup gözeten, doyurup giydiren varlıktır, yani insan yavrusunun güvencesidir. Babasızlık Ateşten Gömlek ve Yeni Turan romanlarında, erken yaşlarda hayatın yükünü sırtlamak olarak görülür. Elde edilen tespitlerden bir diğeri de baba özleminin açtığı duygusal boşluğun çocuğa kol kanaat geren şefkatli insanların varlığıyla giderilmeye çalışılmasıdır. Özetle, baba kimliğine sahip kişilerin çocuğun dünyasını aralayıp benliğinde güçler izler bırakmadığı ve onların sevgilerini kazanamadıklarını söylemek mümkündür.
Keywords
Halide Edib Adıvar, roman, çocuk, baba kavramı.