Abstract
Atasözlerimizde Ekonomi ile Toplumsal Davranışlar
Nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşmış olan atasözleri milletlerin olay ve kavramlar karşısındaki toplumsal davranışlarını yansıtan birer ayna görevindedir. Bu çalışmada atasözlerimiz ekonomi konusu bakımından incelenmiş ve öngörülen toplumsal davranışlar belirli başlıklar altında sıralanmıştır. Araştırmanın verileri, Ömer Asım Aksoy tarafından derlenen Atasözleri Sözlüğü’nden elde edilmiş ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. İncelenen atasözlerinde ekonomi kavramına yönelik on beş temaya ulaşılmıştır. Bu temalar altında sıralanan konular ile toplumsal davranışı telkin eden atasözlerinin frekansları şöyledir: 1. Çalışma Hayatı (f=9/23), 2. Zenginlik (f=13/30), 3. Yoksulluk (f=9/22), 4. İş Uzmanlığı (f=1/4), 5. Çalışma Güvencesi (f=2/2), 6. Borç Alıp Verme (f=5/20), 7. Harcamalar (f=7/26), 8. Emek (f=7/18), 9. Ticaret (f=6/10), 10. İş Performansı (f=1/3), 11. İşveren (f=2/3), 12. Kalitenin Önemi (f=4/11), 13. İş Ortaklığı (f=1/3), 14. Para ve İnsan İlişkileri (f=4/9), 15. Paradan Daha Değerli Unsurlar (f=2/5). Bu bulgulardan hareketle hem konu hem de atasözü sayısı bakımından üzerinde en çok durulan konu zenginliktir. Atasözlerinde en az geçen konu/lar ise iş uzmanlığı, çalışma güvencesi, iş performansı, iş ortaklığı, işveren ve paradan daha değerli unsurlardır.
Sonuç olarak atasözleri ekonomi ile ilgili bilgileri yaşanmışlıklar üzerinden anlatan etkileyici dil unsurlarıdır. Varlık veya yokluk içinde olan insanları anlayabilme, iş hayatının önemini kavrama, iyi bir birikim için nelere dikkat edilmesi gibi daha pek çok konuda atasözlerinin rehberliğinden yararlanmak mümkündür.
Keywords
Atasözleri, ekonomi ile ilgili atasözleri, toplumsal davranışlar.