Abstract
Babürname'de Şiir ve Şair
Babür, 1483-1530 yılları arasında yaşamış, Timurlular hanedanına mensup olup şehzadelik ve sonraları kendi adıyla anılacak bir devletin padişahlığını yapmış önemli bir tarihi kişiliktir. Hatıralarını kaleme aldığı eseri Babürnâme veya Vekayi ise böyle kurucu gücü olan bir devlet adamının kaleminden çıkması ve samimi bir dille yazılması sebebiyle hayli ilgi çekmiştir. Babürnâme belli bir dönemde belli bir coğrafyada hüküm sürmüş ve pek çok olayın merkezinde yer almış bir devlet adamı tarafından yazılması ve zengin bir içeriğe sahip olması bakımından pek çok disiplin için dikkat çekici bir eser; önemli bir kaynak olarak görülmüştür.
Babürnâme’nin kıymeti haiz özelliklerinden biri de şiir ve şair üzerine pek çok örnek, metin ve değerlendirme içermesidir. Bu çalışmada Babürnâme’de geçen şiire ve şaire dair hususlar üzerinde durulmuştur. Babür’ü yazılı kültür içinde önemli kılan sebepler ve onun yetişmesinde etkili olan hususlara temas edilmiştir. Bir şair ve yazar olarak şiirin teknik ve sanatsal yönlerine dair değerlendirmeleri, şairlere bakış açısı ve onları tanıtma tarzı ortaya konmaya çalışılmıştır.
Babürname’de öne çıkan farklı hususlardan biri de Babür’ün hayat hikâyesinin şairliğinin tarihi seyrine paralel olarak aktarılmasıdır. Bir devlet adamı şiire nasıl başladığını, onu şiir yazmaya iten sebeplerin neler olduğunu ve hangi şairlerden etkilenip kimlerle şiir üzerinden iletişim kurduğunu anlatmıştır. Böylece bir şairin hayatına etki eden unsurların şiirini nasıl biçimlendirdiği, şairliğinin niteliğinin nasıl bir gelişim seyri takip ettiği anlaşılmaktadır. Çalışmada Babür’ün şiire ve şairliğe dair ilgi, aktarım ve değerlendirmeleri Babürnâme merkezli olarak ele alınmıştır.
Keywords
Babür, Babürnâme, hatırat, Timurlular