Abstract
Ziya Gökalp’ın I. Dünya Savaşı İle İlgili Şiirlerinde Dil ve Üslup
I. Dünya Savaşı (1914-1918) yıllarında yazılan şiirler savaş sırasındaki aktüel hissiyatı aksettirmesi yönünden farklı bir söyleme sahiptir. Bu makalede I. Dünya Savaşı’nın Ziya Gökalp’ın dil ve üslubuna etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Öncelikle Gökalp’ın I. Dünya Savaşı’yla ilgili şiirleri belirlenmiştir. Savaşla ilgili edebi eserler savaş boyunca hem cephedeki askerin savaşa teşviki hem de cephe gerisinin moralinin kuvvetli tutulması noktasında propaganda işlevi görür. I. Dünya Savaşı yıllarında yazılan şiirlere bakıldığında bu şiirlerde savaş sırasında cephenin ve cephe gerisinin duygu ve düşüncelerinin dile getirildiği görülmektedir. Bu bağlamda Gökalp’ın şiirlerini I. Dünya Savaşı yıllarında yazmış olmasının dil ve üslubuna etkisi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Söylem Analizi başlığı altında Gökalp’ın askeri savaşa teşvikte, asker tasvirlerinde ve millî kahramanların tasvirinde, savaş tasvirlerinde, düşman tasvirlerinde nasıl bir dil kullandığı, Üslup başlığı altında da üslup özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Gökalp’ın içinde yaşadığı dönem Osmanlı İmparatorluğu’nun batışı ve Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşunu kapsayan bir süreçtir. Bu zaman dilimi içerisinde, yalnızca Türkiye coğrafyasını değil, dünya coğrafyasını da etkileyen çok önemli olaylar meydana gelmiştir. Gökalp bütün bu olaylardan esinlenmiş ve bunu eserlerine yansıtmıştır. Düşüncelerini, fikirlerini, teorilerini daha geniş bir kitleye daha çekici, daha ahenkli anlatabilmek için şiiri araç olarak kullanmıştır. Bu bakımdan onun şiirleri didaktik özelliktedir. Şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır.
Keywords
Ziya Gökalp, I. Dünya Savaşı, Dil, Üslup.