Abstract
Ağız Sözlükleri
Ağızlar, hem bir dilin hem de bir kültürün en önemli unsurlarındandır. Bir yörenin ağzına ilişkin elde edilen veriler aynı zamanda o yörenin kültürüne ilişkin elde edilen verilerdir. Bu anlamda ağız araştırmalarının önemi ve ağız araştırmalarına ilişkin yapılan çalışmalar gün geçtikçe artmaktadır. Bu çalışmada öncelikle ağız ve ağız sözlüğü kavramları üzerinde durulmuş ve bu kavramların kapsam alanlarına yer verilmiştir. Ardından ilk ağız sözlükleri ve modern anlamdaki ağız sözlüklerine kadar olan süreçte yazılan ağız sözlükleri ele alınmaya çalışılmıştır. Ağız sözlükleri; kullanım amacı, coğrafyası, oluşturulma şekli gibi pek çok ölçütten hareketle çeşitli sınıflara ayrılmaktadır. Yapılan sınıflandırmaların bazılarına burada yer verilmeye çalışılmıştır. Ağız sözlüğü hazırlama süreci çok yönlü ve zor bir süreçtir. Bu nedenle ağız sözlüğü hazırlanırken karşılaşılan pek çok sorun, tutarsızlık ve eksiklik bulunmaktadır. Bu sorun, eksiklik ve tutarsızlıklar; hazırlık aşaması, derleme aşaması, kaynak seçim aşaması, yazım aşaması gibi sözlük hazırlama sürecini oluşturan her aşamada olabilmektedir. Yapılan çalışmalardan hareketle tespit edilen sorun, tutarsızlık ve eksiklikler burada ele alınmaya çalışılmıştır. Tespit edilen sorun, eksiklik ve tutarsızlıklar göz önünde bulundurularak ağız sözlüklerinin hazırlanma süreci ve ağız sözlüklerinde kullanılan yöntemlere ayrıntılı bir şekilde yer verilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada ağız sözlüğü yazma sürecinde yer alan: amaç, planlama, uzman seçimi, kaynak tespiti, verilerin toplanması, madde başlarının yazımı, örneklerin yazımı, göndermelerin yazımı gibi pek çok başlık ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords
ağız sözlüğü, tarih, sorun, yöntem