Abstract
Kurmacada Ses ve Çağrışım Açısından Ney’e Bakış
Edebiyatta üslubun orijinalliğini gösteren hususlardan birisi de dilin sese dair birikimini okurda harekete geçirebilmektir. Edebî metinlerde bazı sözcüklerin işitme duyusuna hitap etmelerinin yanı sıra metafizik bir özelliği, hakikati hatırlatıcı, bulunur Divan edebiyatında hiyerarşik düşünme prensiplerinin estetik bir yapıya dönüşmesinde somut bir hatırlatıcı olma özelliğine sahip “ney”in kurmacaya taşınan izleri ihmal edilmiştir. Modern ve postmodern felsefenin tesirinin artmasıyla özellikle roman kanalıyla başlayan değişim bir süre sonra kelimeler ve onların arkasındaki hikâyeleri etkilemeye başlar. Bir müzik aleti olmasına rağmen “ney”in etrafında oluşturulan hikâye de bir süre sonra romanda parodi tekniğinin uygulanmasını kolaylaştıran bir unsura dönüşür. Bu çalışma, kurmaca planında ses ve işitmeye dair bilişsel bilginin klasik çerçevedeki yerini ve değişimini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Filibeli Ahmet Hilmi’nin Amâk-ı Hayâl isimli romanı ile İhsan Oktay Anar’ın Suskunlar’ı söz konusu araştırma açısından önemli bir birikime sahiptir.
Keywords
Kurmaca ve ney, estetik hiyerarşi, ses, Amâk-ı Hayal, Suskunlar.