Abstract
BİR GAM VE NEŞE ŞAİRİ: NEF’Î
Klasik Türk edebiyatında gerek gam gerekse neşe birçok şair tarafından kullanılan iki önemli kavramdır. Gam, sevgiliye olan aşkı anlatmada cevr ü cefanın yerini tutarken; neşe ona kavuşmanın mutluluğunu ifade etmede karşımıza çıkar. Bu iki kavram ayrıca şairlerin günlük hayat içerisinde yaşadıkları duyguların ifadesi ve ruh dünyalarının ortaya konması için de kullanılır. Gam, bazen şairlerin meramlarına ulaşmada karşılaştıkları engeller olur bazen de çeşitli nesnelere benzetilir. Yine bu kavram düşman, alacaklı, gönül ülkesini yağmalayan asker, fırtına, rüzgâr olarak karşımıza çıkar. Neşe ise manevi hazları ve ruhî zevkleri yaşamaktan hâsıl olan bir hâldir. Şairlerin neşeyi ifade eden hâle uygun teşbihleriyle de klâsik şiirde sıkça karşılaşılır. XVII. yüzyılın ilk yarısında yaşamış ve daha çok bir kaside üstadı olarak şöhret bulmuş olan Nef‛î, divanında bu iki kavrama çokça yer verir. Çalışmamızda, gam ve neşe kavramlarının Nef’î divanında kullanıldığı bağlamlar ve anlamlar tespit edilip incelenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Gam, Neşe, Nef’î, Divan, Klasik Türk Edebiyatı.
Abstract In classical Turkish Literature, both sorrow and joy concepts were used by almost many poets in their masterpieces. Especialy there two apposite concepts were used as conducive for poets who wanted to tell their love to the beloved.Sorrow replaced suffering while telling the love to the beloved; joy meant to tell the happines of retrieving the beloved. Sorrow was used in different ways in classical Ottoman poems. It sometimes meant the obstacles to reach the bloved and also it sometimes meant different objects.It indicated an enemy, a creditor, a soldier who looted the country of love, storm and wind. However, joy indicated as a state caused by living the spiritual and moral pleasures. Nef’i who lived in the first half of XVII. Century and was a famous ode poet used these two concepts mostly in his classical Ottoman poem. In our study, contexts and meanings that were used these concepts in Nef’i’s classical Ottoman poems were determined and inspected.
Keywords
Sorrow, Joy, Nef’i,Ottoman Poetry, Classical Turkish Literature-