Abstract
BÂKÎ DİVÂNI’NDA EFSÂNEVİ VE MİTOLOJİK KAHRAMANLAR
Divân şiirini muhtevâ açısından besleyen başlıca unsurlar arasında İslam kültürü, din ve tasavvuf, aşk hikayeleri, kozmik âlem ve tabiat yer alır. Fars şiirinin etkisiyle oluşturulan bu edebiyat, bu kültürdeki şekli unsurları kullanmanın yanı sıra içerik olarak da bu kültürden fazlasıyla yararlanmıştır. Doğu mitolojisi ve doğu mitolojisinin kahramanları, hem Fars şiirinde hem de Divân şiirinde sıkça kullanılır. Zerdüştlük’ün kutsal kitabı sayılan Avesta’da ve Firdevsî’nin Şehnâme’sinde geniş yer bulan mitolojik anlatı ve kahramalar, bu edebiyatlarda gerek kıyas gerekse benzetme öğesi olarak kullanılagelmiştir. 16. yüzyılın ve divân şiirinin zirve isimlerinden olan Bâkî de şiirlerinde mitolojik öğe ve kahramanlara çokça yer vermiştir. Fars mitolojisinin birçok kahramanından çeşitli vesilelerle bahseden Bâkî, bazen hükümdarın yüceliğini ifade etmek bazen sevgilinin güzelliğini vurgulamak bazen de kendi şiir kudretini göstermek maksadı ile mitolojinin zengin manâ dünyasından yararlanmayı bilmiştir. Bu çalışmada “Şairlerin Sultânı” olarak anılan Mahmud Abdulbâkî’nin Divânı’nda bulunan mitolojik kahramanlar incelenmiş olup bu kahramanların nasıl kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu vesile ile divân şiirinin beslendiği kaynaklar ve şairin hayal dünyasının zenginliğiyle ilgili yeni fikirler edinilmesi amaçlanmıştır.
Keywords
Mitolojik Kahramanlar, Bâkî, Divân, Osmanlı Şiiri, Şehnâme