Abstract
18. Yüzyıl Azerbaycan Sahası Türk Şairi Molla Veli Vidâdî’nin Hayatı, Sanatı ve Eserleri
Vidâdî 18.yy Azerbaycan şiirinin en önemli isimlerinden biridir. Makalede şairin hayatı ana hatlarıyla ele alınmıştır. Vidâdî’nin sanatı ve Azerbaycan şiirine tesiri incelenmiştir. Son olarak eldeki eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Şair hem klasik tarzda hem de âşık tarzında şiirler yazmıştır. Vidâdî’nin şiirlerinde talihten ve devrandan şikâyet, keder, yalnızlık, gurbetlik, bedbinlik en önemli temalar olarak karşımıza çıkar. Vidâdî’nin aruz vezni ile yazdığı şiirlerinde Fuzûlî’nin tesiri açıkça hissedilir. 18.yy Azerbaycan şairleri arasında sosyal olaylara en çok yer veren şair olarak Vidâdî gösterilir. Şiirlerinde halkın nabzını tutabilmiş, onların dertlerine, hissiyatlarına tercüman olabilmiştir. Ayrıca koşma türü şiirlerle onların zevkine ve idrakine hitap edebilmesi bizce onun hem yaşadığı devirde hem de sonraki dönemlerde adından sıkça bahsettirmesinin sebebidir. 18. yy’da Osmanlı sahası klasik Türk edebiyatında özellikle Nedim ile kuvvetlenen ve olgunlaşan mahallileşme (Türk-i Basit) akımına paralel bir akım Azerbaycan sahasında nispeten Vidâdî’nin şiirlerinde kendini göstermiştir. Vidâdî’nin medrese eğitimi almış bir şair olmalarına rağmen halk şiirinin şekil, içerik ve dilinden faydalanarak klasik şiir ile halk şiirini birbirine yaklaştırmışlardır.
Keywords
Vidâdî, Azerbaycan edebiyatı, klasik şiir, halk şiiri, mahallileşme, Fuzûlî, keder.