Abstract
MEMDUH ŞEVKET ESENDAL’IN YİRMİ KURUŞ ADLI HİKÂYESİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ANALİZİ
Cumhuriyet dönemi yazarlarından olan; özellikle de yazmış olduğu Çehov tarzı durum hikâyeleriyle şehir veya taşra insanının gülünç ve trajik durumlarını realist bir bakış açısıyla gözler önüne seren Memduh Şevket Esendal, Yirmi Kuruş adlı hikâyesinde, yoksul ve genç bir köylü olan Halil İbrahim’in, Salim Ağa ve onun çevresinden alacağını tahsil etmeye çalışmasını konu edinir.
Hikâyenin aynı zamanda baş-kişisi olan Halil İbrahim, söz konusu tahsilini yapmak için uğraştığı sırada sürekli gülünç ve trajik durumlarla karşı karşıya kalır; son tahlilde ise bunu başarması imkânsızlaşır. Onun yoksulluğu, Salim Ağa ve çevresinin ise zenginliği devâm eder.
Bu çalışmada, Greimas, Barthes ve Todorov gibi kuramcıların edebiyat eleştirisine getirmiş oldukları göstergebilimsel eleştirinin verileriyle söz konusu hikâyenin analizi yapılacak ve onun düzeyleri göstergebilimsel bir bakış açısıyla ortaya çıkarılacaktır.
Keywords
Mahmet Şevket Esendal, Yirmi Kuruş, göstergebilim, ikili-karşıtlıklar…