Özet


Repetitions In Mamluk Qipchaq Turkish

Bir dilin söz varlığı sadece sözcüklerden ibaret değildir. Atasözleri, deyimler, bilmeceler, ikilemeler, yinelemeler, ilişki sözler gibi kalıplaşmış söz birlikleri de bir dilin söz varlığı arasında yer almaktadır. Kalıplaşmış söz birlikleri belli bir zaman içerisinde oluşan, toplumun yapısına göre değişen en az iki kelimeden meydana gelen yapılardır. Bu sözler birden fazla sözcükten kurulmuş olsalar da zamanla birbirleriyle kaynaşarak tek bir kavramı ifade eder hale gelmiştir. Diğer dillerle mukayese edildiğinde Türkçe kalıplaşmış söz birlikleri (atasözü, deyim, bilmece, ikileme, yineleme, ilişki sözleri) açısından daha zengin bir yapıya sahiptir. Türkçenin tarihî ve çağdaş lehçelerine ait kalıplaşmış söz birlikleri şimdiye kadar pekçok araştırmacının çalışma konusu olmuştur. Bu çalışmada ise, 13. ve 15. yüzyıllar arasında Mısır ve Suriye topraklarında gelişen ve bir geçiş dili özelliği taşıyan Memluk Kıpçak Türkçesi metinlerinde geçen yinelemeler üzerinde durulmuştur. Bu amaçla ilk olarak Memluk Kıpçak Türkçesi dönemine ait on yedi eser taranarak dönemin dil özelliklerini yansıtan yinelemeler tespit edilmiş, ardından elde edilen yapılar daha önce yapılmış olan benzer çalışmalar ışığında sınıflandırılmaya çalışılmıştır.



Anahtar Kelimeler

Memluk Kıpçak Türkçesi, Kalıplaşmış Söz Birlikleri, Söz Varlığı, Yineleme.


Kaynakça