Ali Şîr Nevâyî (1441-1501) Türk edebiyatı, dili ve kültürü üzerine son derece değerli katkılarda bulunmuş, yaşadığı dönemin tüm güzelliklerini kendi dil ve sanatında toplamış, Türk edebiyatının en önemli şahsiyetlerden biridir. Çağatay Türkçesinin kurucusu olarak kabul edilen Nevâyî, kapsamlı ve zengin içerikli eserleri ve edebî faaliyetleri sayesinde Türk dilinin nesir ve şiirin her alanında güçlü bir ifade kapasitesine sahip bir kültür dili olduğunu kanıtlamıştır. Bu bakımdan Nevâyî, sadece döneminin dilini en kapsamlı şekilde kullanan bir edip değil, aynı zamanda bu zengin söz hazinesinin günümüze ulaşmasını sağlamış bir dilbilimci ve bilim insanıdır. Çalışmamızda incelenen Seb‘a-i Seyyâr, Nevâyî’nin Hamse’sinin dördüncü mesnevisi olup, 1484 yılında kaleme alınmış büyük hacimli bir eserdir. Manzum bir eser olan Seb‘a-i Seyyâr, sade bir dille değil, sanatsal üslup ve süslü terkiplerle yazılmıştır. Eserde zengin Türkçe kelime hazinesinin yanı sıra, Türk dilinin kapsamlı gramer yapıları ve Çağatay Türkçesinin fonetik, morfolojik ve karakteristik özelliklerini barındırması, Türk dili bakımından esere özel bir değer kazandırmaktadır. Biz de bu çalışmada, Seb‘a-i Seyyâr’ın dilbilgisel yapısı kapsamında bildirme kiplerini incelemeyi amaçladık. Çalışmamızda, M. Mirzaahmedova tarafından 20 cilt halinde hazırlanan ve Özbekistan Respublikası Fenler Akademisi “Fen” Neşriyatı tarafından 1992 yılında Taşkent’te yayınlanan, Ali Şîr Nevâyî “Mükemmel Eserler Toplamı” 10. Cilt, Hamse - Seb‘a-i Seyyâr adlı neşir esas alınmıştır. Bu çalışmada ilgili kip ekleri her bir zaman için ayrı başlıklar altında incelenmiş ve tüm bu hususlar Seb‘a-i Seyyâr’dan örnekler verilerek açıklanmıştır.
Ali Şîr Nevâyî, Seb‘a-i Seyyâr, Bildirme kipleri, Çağatay Türkçesi