Kültür kendini geleceğe taşıma kapasitesine sahip muhtelif vasıta aracılığı ile geçmişten bugüne ulaşan değerler bütünüdür. Kültürün doğal yapısından kaynaklanan bu dinamik yapı, kültüre ev sahipliği yapan verimlerin yahut söylemlerin vakit kaybetmeksizin tespit ve tahlili ile daha güçlü bir yapı sergileyebilmektedir. İçerisinde kültürel unsur barındıran önemli verimlerden biri de gezi, gözlem ve hatırat türündeki eserlerdir. Bilindiği üzere bu türden eserler, sadece ortaya çıkmış oldukları döneme ışık tutmakla kalmamakta, ilgili dönemden beslenen sonraki devirler açısından da rehberlik görevi yapmaktadır. Bu yaklaşımdan nemalanmakla 1828 yılında İstanbul’da doğan, Süleymaniye Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra İstanbul, Erzurum, Erzincan, Şam ve Edirne gibi şehirlerde yerine getirdiği askeri memurluk görevleri sırasında birbirinden farklı tarikatlara dahil olarak geniş bir çevreye sahip olan ve tuğgeneral rütbesiyle mesleğinden emekliye ayrılan Aşçı Dede’ye ait hatırat türündeki eserde de geçmişe yönelik detaylı içeriklere ulaşılmıştır. XIX. yüzyıl Osmanlı toplumunun dinsel - büyüsel içerikli inanç ve işlemleri hakkında bilgi edinilmesini sağlamak amacıyla Aşçı Dede’ye ait hatırat türündeki eserin üzerinde kapsamlı bir şekilde incelemelerin yapıldığı bu çalışmada; birbirinden farklı dinsel uygulamalar, büyücülük yöntemleri, nazar inançları, gelecekten haber verme ve rüya yorumları, ibadetler, özel gün ve gecelerde gerçekleştirilen ritüeller vb. konularda hacimli bir içerikle karşılaşılmıştır. Bu bağlamda, Aşçı Dede’nin Hatıraları’nda sunulan Osmanlı dönemi inançları ve toplumsal uygulamaları hakkındaki önemli verilerin tespit edilmesiyle dönemin kültürel dinamiklerine ışık tutulmaya çalışılmıştır.
Osmanlı Toplumu, Dinsel-Büyüsel İçerikli İnançlar ve İşlemler, Halk Bilimi, Hatırat, Aşçı Dede.