Özet


Liars and Lies of Kıssadan Hisse

Ahmet Mithat Efendi’nin Kıssadan Hisse adlı eserinde yer alan fabllarda en çok görülen olgulardan biri yalandır. Birçok fablda kahramanların biri ya da ikisi çeşitli amaçlarla yalana başvurmaktadır. Bu amaçlar kahramanın bazen avını daha kolay elde etmek ya da içine düştüğü zor durumdan kurtulmak içindir. Bu çalışmanın amacı Ahmet Mithat Efendi’nin Kıssadan Hisse adlı fabl derlemesindeki okumalarda karşılaşılan çeşitli yalanların hikâye etmede oynadıkları rolleri ile bu yalanların kimler tarafından söylenmeye değer oldukları ve söylenen bu yalanların açtığı sonuçları ortaya koymaktır. Böylece okuru memnun etme arzusu ile onlara gerçek bir ahlakî öğreti kazandırma gayreti arasında “yalan”ın birbirini tamamlayan ve bir o kadar da birbirine düşman görünen bu iki yönünü ortaya koymak mümkün olabilecektir. Aynı zamanda Kıssadan Hisse’deki yalanların bir sınıflandırması da yapılabilecektir. Çoğu La Fontaine’den izler taşıyan ve derlemenin üçte birini oluşturan yalancılar ve yalanların, ahlakçı olduğunu bildiğimiz Ahmet Mithat Efendi’nin elinde yeniden ve daha kötü olarak tasvir edilmelerinin gerçeklerin veya olumlu ahlakî değerlerin aşılanmasında nasıl bir fonksiyona sahip olduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Kıssadan Hisse’de tespit edebildiğimiz yalan veya yalancılara atıfta bulunan on altı fablda, “yalan”ın kurgu zevkleriyle yeniden işlendiği görülür. Diğer taraftan da bir ahlak dersi verme amacı taşıyan fabllarda zaman zaman yalanın sempatik bazen de zora düşünce başvurulacak bir yol olarak sunulması bir çelişki gibi durmaktadır.



Anahtar Kelimeler

Ahmet Mithat Efendi, Kıssadan Hisse, Yalanlar, Yalancılar


Kaynakça