Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Özkan DAŞDEMİR
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2014
Sayı	: 5
Sayfa	: 54-68
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut111

Özet
Folklorik malzemenin kişinin karşısına ne zaman ve nerede çıkacağı meçhuldür. Birçok araştırmacının bizzat tecrübe ettiği bu durumu Orhan Şaik Gökyay 1976 yılında sunduğu “Beklenmedik Kaynaklarda Folklor” başlıklı bildirisinde çeşitli örneklerle ortaya koymuştur. Bazı kaynaklarda ise folklorik malzemenin niteliği beklenmedik bir şekilde ortaya çıkabilmektedir. Biz de tesadüfen hakkında bilgi sahibi olduğumuz bir risalenin, katalogda kayıtlı olduğu üzere bir menkıbe metni değil de, folklorik açıdan önemli bilgilerin bulunduğu bir tıp risalesi olduğunu gördük. Bu risale Kastamonu İl Halk Kütüphanesi’nde “Menâkıb-ı Süleyman A.S.” adıyla kayıtlıdır. Hazret-i Süleyman’ın mıknatısı elde etme hikâyesinin anlatıldığı başlangıç kısmına bakılarak yapılan bu adlandırma metnin bağlamını karşılamaktan uzaktır. Söz konusu metin esasında mıknatısın çeşitli hassalarını anlatan bir tıp risalesidir. İki bölüm hâlinde ele aldığımız risalenin birinci bölümünde mıknatısın menşei ile ilgili çeşitli rivayetler nakledilmiştir. Çalışmamızın esasını teşkil eden ikinci bölümde ise mıknatısın dinsel-büyüsel ve tıbbi işlevleri örneklendirilmiştir. Çalışmamızda bu bölümü iki ana başlıkta toplayarak her başlığı da kendi içinde sınıflandırdık. Metnin dokusunu bozmadan sadeleştirerek verdiğimiz örnekler, yazılı ve sözlü kültürdeki rivayetlerin derlemesi niteliğindeki bu risalenin içinde tıp folkloru bakımından önemli uygulamaların olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler
Tıbbi ve mistik folklor, Mıknatıs, Hazret-i Süleyman, Tıp risalesi.

Abstract
When and where folkloric material faces with the person is unknown. Orhan Saik Gökyay revealed this situation many researchers have personally experienced in his statement entitled "Folklore in Unexpected Sources” which he presented in 1976, with several examples. The nature of the materials may occur unexpectedly in some sources. We, by chance, saw that a treatise we have information about was a medical treatise that has important information in terms of folklore, not an anecdote text as registered in the catalog. This treatise is registered with the name "Manaqib-iSuleiman" in the Public Library of Kastamonu Province. This naming done by looking at the initial part in which the story of Prophet Solomon's getting the magnet is far from covering the context of the text. The text in question is basically a medical treatise describing a variety of properties of the magnet. Various rumors about the origin of the magnet were conveyed in the first part of the treatise which we have discussed in case of two-part. In the second part, which forms the base of our study the religious –magic and medical functions of the magnet have been exemplified. We have classified each title in their own by collecting this part under two main headings. The examples we have given by simplifying and without disrupting the tissue of the text have indicated that there have been important applications on account of folklore of medicine in this treatise, which is in the nature of a compilation of the rumors in the written and oral culture.

Keywords
Medical and mystical folklore, Magnet, Prophet Solomon, Medical treatise