Âşık Şiirinde Rüya Motifi Bağlamında Mahtumkulu’nun “Turgıl Dediler” Şiiri
(The poem Turgıl Dediler Whic of Mahtumkulu in Contex of Dream Motif in Ashik Literature
)
|
Yazar
|
:
Alirıza Koçak
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
13
|
|
Sayfa |
:
29-37
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut122
|
|
|
Özet
Âşık edebiyatı Türk kültürünün önemli parçalarından biridir. Bu edebî gelenekte sanatçı olmak çeşitli yollar ile mümkün olabilmektedir. Görülen rüya sonucunda âşıklığa geçiş bu yollardan biridir. Rüya yolu ile sanatçı kişiliğe dönüşüm âşık edebiyatı içerisinde önemli bir motif olarak yüzyıllardır yaşayagelmiştir. Bu çalışmada 18. yüzyılın büyük Türkmen şairi Mahtumkulu’nun bade içtiği rüyasının anlattığı “Turgıl Dediler” adlı şiir, muhteva açısından kompleks rüya motifi bağlamında değerlendirilmiş ve geleneğin Mahtumkulu’nda nasıl tezahür ettiği ortaya konulmuştur.
Çalışma âşık edebiyatının zaman ve mekân düzlemlerinde gelişim ve değişimi ile Türk kültürü içerisinde sürekliliğini göstermesi açısından önemlidir.
İnceleme sonucunda çerçevesi Umay Günay tarafından çizilen kompleks rüya motifinin 18. yüzyıl Türkmen halk şiirinde canlı şekilde yaşadığı, Mahtumkulu özelinde ise oldukça fazla sayıda benzerlikle tezahür ettiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Âşık Edebiyatı, Mahtumkulu, Gelenek, Rüya Motifi, Bade.
Abstract
Ashik Literature is one of the important parts of Turkish culture. Being an artist in this literary tradition can be possible in various way. The transition to devotion as a result of the dream is one of these ways. Through the dream, transition to the artist personalty has been living for centuries as an important motif in the ashik literature. In this study, the poem “Turgıl Dediler” in whic great Turkmen poet Mahtumkulu of 18th century describes his dream drinking bade has been evaluted in complex dream motif in terms of content and has been revealed how the tradition appeared itself in Mahtumkulu.
The study is important in terms of showing continuity whit the change develeopment in time and place platform of minstrel literature in Turkish culture.
In the result of the observation, it has been seen that the complex dream motif whose frame was drawn by Umay Günay wa alive in the 18th century Turkmen folk poetry and appeared whit a great number of smilarities in specific to Mahtumkulu.
Keywords
Ashik Literature, Mahtumkulu, Tradition, Deram Motif, Bade