Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Hasan Kaplan
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2017
Sayı	: 14
Sayfa	: 90-106
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut143

Özet
Bilim dünyasında bir bilgiyi kaynağına yer vermeden kullanma ve kendine ait gösterme olarak görülen intihal, güzel sanatlarda bir sanatkârın hayalini, lafzını, kurgusunu, kompozisyonunu kısmen veya tamamen alan yahut çeşitli düzeydeki değiştirme ve dönüştürme çabalarıyla ilk sahibini unutturmaya çalışan sanatkârın eyleminin karşılığı olarak kullanılmaktadır. İntihal her dönem görülen bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Yer yer divan edebiyatının şair ve yazarlarında da intihal veya onun alt basamaktaki bazı uygulamalarına rastlamak mümkündür. Bu çalışmada 18. yüzyılda yaşayan Vâsık’ın 16. yüzyıl şairi Bâkî ile ortaklık gösteren şiirlerinin intihal bağlamında taşıdığı özellikler üzerinde durulmuştur. Divan edebiyatında intihal aramak, birtakım zorluklar içermektedir. Divan edebiyatının nazire edebiyatı oluşu, geleneğin ortak tem ve hayal dünyası, belagatte intihal (sirkat-i şi’r) etrafında oluşan özel terminoloji intihal konusuna daha geniş bir açıdan yaklaşmayı gerektirmektedir. Bu gereklilikten hareketle Vâsık’ın Bâkî’den (ç)alıntı olabilecek şiirleri divan şiiri geleneğinin, belagatin, tezkire yazarlarının yaklaşımıyla farklı yönlerden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler
İntihal, nazire, taklit, sirkat, Vâsık, Bâkî.

Abstract
In the science world, plagiarism which means using an information without giving its source and represent it as of its own is used as the counterpart of the act of the artist trying to make his or her first owner forget with the attempt to change and convert the artist’s imagination, lyrics, fiction and composition partially or completely at various levels. Plagiarism emerges as an implementation that is seen every time. It is possible to come across plagiarism or its subordinate practises in work of poets and writers in divan literature. This study focuses on the characteristics of poetry of Vâsık who lived in the 18th century, in the context of plagiarism and relation to Bâkî’s poems. Searching for plagiarism in the texts of divan literature involves some difficulties. Being the fact that divan literature is nazire literature and the special terminology that emerges around the common theme of the tradition and the world of imagination, plagiarism (sirkat-i şi’r) requires a broader approach to plagiarism. Based on this necessity, Vâsık’s poems which may be quoted/stolen from Bâkî have been examined in different ways with the approach of the tradition of divan poetry, rhetoric and poets.

Keywords
Plagiarism, nazire, counterfeit, stealing, Vâsık, Bâkî.