MESNEVİLERDE POETİKA
(POETICS REVIEW IN MESNEVİ )

Yazar : Melike Gökcan Türkdoğan    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2012
Sayı : 2
Sayfa : 179-188
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut210
    


Özet
Yunanca “poiein” fiilinden türetilen, “yapmak”, “üretmek”, “yaratmak” anlamlarına gelen “Poetika” terimi, genel anlamıyla "Şiir sanatı" , yaygın olarak bir şairin şiir sanatına ve bilhassa kendi eser verme biçimine yönelik estetik değerlendirme ve yaklaşımları olarak kabul edilir. Mesnevi poetikasına dair yapılacak bir çalışma, şairin tüm yazınsal stratejilerini, genelde sanat ve estetiğe dair, özel olarak da mesnevi yazıcılığına ait görüşlerini içerir.Bu çalışmada bir yönüyle tahkiyeli bir eser, diğer yönüyle uzun soluklu bir şiir olan mesnevilerin “yazınsal bir tür” olarak taşıdıkları edebi değerin değerlendirmesine yönelik, mesnevi şairlerinin kendi özgün fikirlerine yaslanan bir poetik sorgulama yapılması öngörülmektedir. Bu çalışmada klasik edebiyatın tam olarak şekillendiği, Türkçe şiirin kendi sesini bulmaya başladığı önemli bir dönem olan XV. Yüzyılın iki şairi, Şeyhî ve Tâcîzâde Câfer Çelebi’nin mesnevileri üzerinden mesnevi şairlerin bir edebi form olarak mesneviye yükledikleri anlamı ve mesnevilerde iki edebi yönelimin, “orijinal olmak” ve “eski bir hikâyenin yeniden yazılması”na dair poetik yaklaşımların tespiti amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler
Poetika, Mesnevi, Orijinal olma, Yeniden Yazma

Abstract
The term “Poetic” which is derived from Greek verb “poiein” and means “to make”, “to produce”, “to create” is accepted as “Art of poetry” in general sense and commonly as aesthetic evaluation and approaches towards a poet’s art of poetry and especially the way s/he shapes her/his own work. “Poetika” which was first used by Aristoteles in today’s form discuss theoretical aspect of all artistic activities. In this study it was anticipated for mesnevi poets to make a poetic interrogation based on their own ideas towards evaluation of lietarary value of mesnevi as “a literary genre” which is both a narrative work and long-winded poem. In this study, it was aim to determine meaning of mesnevi as a literary form attributed by two poets, Şeyhî and Tâcîzâde Câfer Çelebi, of XV century - an important period when classical literature is totally shaped and Turkish poetry began to find its own voice – through their mesnevi and determine two literary trends; poetic approaches about “being original” and “rewriting of an old story”.

Keywords
Peotics, Mesnevi, Original, Re-ecriture