Kıpçak Sahası Türk Destanlarındaki Kadın Kahramanlara Dair Bazı Tespitler
(Some Determinations On Female Heroes in Turkic Epics of Kipchak Area
)
|
Yazar
|
:
Abdulselam Arvas
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
18
|
|
Sayfa |
:
1-10
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut236
|
|
|
Özet
Türk destancılık geleneği, derlenmiş yüzlerce örnekten dolayı çok zengin bir gelenektir. Bu destanlarda Türklerin tarihi, kültürü, inançları anlatılmış ve aynı zamanda ekonomik, kültürel, sosyal vb. gibi pek çok konu işlenmiştir. Türkler, ataerkil aile yapısına sahip oldukları için destanları da daha ziyade bu yapı üzerine inşa olmuştur. Bunun neticesinde Türk destanlarında başkahramanlar genelde erkeklerden oluşmuştur. Buna rağmen, bunun aksi durumlar da söz konudur. Nitekim kadınlar da Türk destanlarında başkahraman olabilmektedir. İşte bu araştırmada, kadınların başkahraman olduğu veya birincil derecede yer aldığı “Canıl Mırza”, “Ayman-Şolpan”, “Kırk Kız”, “Zayatülek ile Hıvhılıv”, “Tülek-Susılu” vb. gibi Kıpçak sahasına ait Türk boylarının bazı destanları incelenmekte ve bu destanlarda yer alan kadın kahramanların özellikleri üzerinde durulmaktadır. Böylece destanlara yansıyan kadının, Türklerin yaşam tarzından kaynaklanıp kaynaklanmadığı irdelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kıpçak, Türk, destanlar, kadın, kahraman.
Abstract
The tradition of Turkic epic is a very rich tradition due to hundreds of examples compiled. In these epics; the history, culture and beliefs of Turkic peoples have been explained and at the same time many subjects such as economic, cultural and social have been handled. Because Turkic peoples had a patriarchal family structure, their epics were rather built on this structure. As a result, the main hero have been mostly men in the Turkic epics. However, the opposite is also the case. As a matter of fact, women may be the main hero in Turkish epics. In this study, such as “Canıl Mırza”, “Ayman-Şolpan”, “Kırk Kız”, “Zayatülek-Hıvhılıv”, “Tülek-Susılu”, where women are the main hero or the primary actor, some epics of the Turkic peoples belonging to the Kipchak area are examined and the characteristics of female heroes in these epics are emphasized. Thus, the woman reflected in the epics is examined whether or not from the life style of Turkic peoples.
Keywords
Kipchak, Turkic, epics, women, hero.