Dedem Korkut Kitabı’nda Kullanılan -dı Ekinin İşlevleri
(Functions of Suffix “-dı” Used In The Dedem Qorqut Kitabı
)
|
Yazar
|
:
Cihangir Kızılören
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
11
|
|
Sayfa |
:
65-71
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut26
|
|
|
Özet
Dedem Korkut Kitabı’nda -dI ekinin gramatikal işlevlerinden biri ölçünlü Türkiye Türkçesinde olduğu gibi bildirme kipi olarak kullanılmasıdır. Ancak Dedem Korkut Kitabı’nda -dI eki, ölçünlü Türkiye Türkçesinde kullanılmayan ikinci bir gramatikal görev daha üstlenmiştir. Doğal olarak aynı ekin iki farklı işlev üstlenmesi, birbirlerinden farklı iki çekimin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Araştırmacılar ekin ikinci işlevini tanımadıklarından, ortaya çıkan bu çekim farklılığını yanlış yazma olarak ele almışlardır. Böylece yanlış yazma olarak düşünülen yapılar, onarılarak çevriyazıya aktarılmıştır. Ayrıca -dI ekinin metindeki ikinci işlevinin dikkate alınmaması, ekin geçtiği yapıların anlamlandırılmasını da etkilemiştir. Bu inceleme, -dI ekinin söz konusu ikinci işlevini ele almakta olup bu bağlamda metne yapılan müdahalelerin doğru olmadığını, -dI ekinin metinde yazıldığı gibi çevriyazıya aktarılması gerektiğini savunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Dedem Korkut Kitabı’nda -dI eki, -dI ekinin işlevi
Abstract
One of the grammatical functions “-dI”, in the Dedem Qorqut Kitabı, as in standart Turkish in Turkey, is that it is used as an indicative mood. However, the suffix “-dI” served a second function in the Dedem Qorqut Kitabı, which is not seen in standart Turkish in Turkey. That the same suffix served two different functions led to two different conjugations. Because reasearchers don’t recognize the second function of the suffix, they have considered the difference of the conjugation as a miswriting. Thus, the works considered to be miswriting were emended and transcribed by them. And that the suffix “-dI” wasn’t taken into consideration effected the semantical translations of structures which the suffix used in. This artical examines the second function of the suffix “-dI” and asserts that the intervention by reaserchers from outside is not right and the suffix “dI” must be transcribed as it is written in the original text.
Keywords
The suffix -dI in the Dedem Qorqut Kitabı, Functions of suffix -dI.