Söylem Yasaları Bağlamında Fıkra Türü
(The Type Of Anecdote In The Context Of Dıscourse Laws )

Yazar : Mehmet Emin Bars    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2019
Sayı : 18
Sayfa : 154-169
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut261
    


Özet
Dil, her dönemde araştırmacıların temel ilgi odağı olmuştur. Her araştırmacının dilden beklentisi farklıdır. Bu yüzden dil, her araştırmacı tarafından farklı açılardan el alınıp incelenmiştir. Dil iletişimin temel aracıdır. Söylem ve söylem çözümlemesi her geçen gün dikkatleri daha fazla üzerine çeken dilsel kavramlardır. Söylem çözümlemesi son yıllarda toplumbilimden budunbilime, dilbilimden felsefeye birçok bilim alanında yaygın biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Söylem çözümlemesi disiplinlerarası bir özelliğe sahiptir. Terim birçok bilimin kesişme noktasında yer almaktadır. Günümüzde çok farklı söylem çözümleme kuramı bulunmakta, uygulamada değişik bilim dallarının verilerinden yararlanılmaktadır. Söylem çözümleme biçimi dünyada farklı yerlerde gelişen ve çok değişik uygulama biçimlerine sahip bir alandır. Günümüzde özellikle dilbilim ile birlikte adından söz ettirmektedir. Söylem çözümlemesi bilimsel bir yöntemdir. Kullanımdaki dil, onun temel inceleme alanını oluşturur. Bir söylem oluşturulurken onda bulunması gerekli birtakım ilkeler vardır. Bu ilkeler yaygın biçimde söylem yasaları olarak adlandırılmıştır. Söylem yasaları ile ilgili olarak birçok araştırmacı birbirinden farklı birçok yaklaşım geliştirmiştir. Bu yasalar araştırmacılar tarafından farklı şekilde adlandırılsa da aralarında birçok noktada benzerlikler bulunmaktadır. Örneğin Ducrot’un “söylemin yasaları” ile Grice’in “söyleşimler yasalar”ı birbirini destekler ve tamamlar niteliktedir. Her söylem ortaya konulurken bazı yasaların göz önünde bulundurulması zorunludur. Çalışmamızda Ducrot’un, H. Paul Grice’in “söyleşisel sağsöz” başlığı altında değerlendirdiği yaklaşımını geliştirerek “söylem yasaları” adını verdiği ilkeler doğrultusunda folklorun önemli ürünlerinden fıkra türü incelenmeye çalışılmıştır. Fıkraların söylem yasalara göre değerlendirilmesi, fıkra türünün halk nazarındaki popülaritesini açıklamada önemli veriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler
dil, söylem, yasa, fıkra.

Abstract
Language has always been the primary focus of researchers. Every researcher has different expectations from the language. As a result, the language was handled and examined by different researchers from different angles. The language is the basic tool of communication. The discourse and the analysis of discourse is a linguistic concept that draws more attention to each passing day. In recent years, the analysis of discourse has begun to be widely used in many fields of science from sociology to ethnology, from linguistics to philosophy. The analysis of discourse has an interdisciplinary nature. The term is at the crossroads of many sciences. Today there is a very different theory of discourse analysis, in practice, the data of different sciences are utilized. The form of analysis of discourse is a field that develops in different places in the world and has various application forms. Today, especially with linguistics, ıt is talking about his name. The analysis of discourse is a scientific method. The language in use constitutes its core scrutiny. There is a set of principles that must be present when a discourse is created. These principles are commonly referred to as discourse laws. Many researchers have developed a number of different approaches to the law of discourse. Although these laws are differently named by researchers, there are many similarities between them. For example, Ducrot's "laws of discourse" and Grice's "laws of speech" support and complement each other. It is necessary to consider some laws while every discourse is revealed. In our work, in the direction of Ducrot's principles of "discourse laws", we tried to evaluate the type of anecdote from the important products of folklore. The evaluation of the anecdote according to the law of discourse presents important data in explaining the type of anecdotes popularized by the public.

Keywords
language, discourse, law, anecdote.