Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Yunus Kaplan
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 19
Sayfa	: 178-202
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut286

Özet
Bir şehrin güzellerini ve güzelliklerini konu edinen şehrengizler, sahip oldukları şekil ve muhteva bakımından klasik Türk edebiyatının özgün edebî türleri arasında yar alır. Bu türde telif edilen eserlerin en bariz özellikleri, büyük çoğunluğunun mesnevi nazım şekliyle ve belli bir dönem için Osmanlı coğrafyası dâhilinde olan yerleşim yerleri hakkında kaleme alınmış olmalarıdır. Şehrengizler, hem edebî yönden hem de yazılmış oldukları şehirlerin coğrafi, mimari ve kültürel tarihi hakkında haiz oldukları bilgiler bakımından oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmamızın da mihverini Osmanlılar tarafından Kaşa diye adlandırılan günümüzde Slovakya’ya bağlı Kosiçe şehri için 17. yüzyılın ilk yarısında kaleme alınmış olan şehrengiz oluşturmaktadır. Kaşa Şehrengizi, yazılmış olduğu şehir itibarıyla Osmanlı coğrafyası dışındaki bir yerleşim yeri hakkında yazılan şimdilik bilinen ilk ve tek şehrengiz olma özelliğine sahiptir. Hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmayan Künûzî mahlaslı bir şair tarafından mesnevi nazım şekliyle telif edilen bu eser, 157 beyitten müteşekkildir. Bu çalışmada Kaşa Şehrengizi’nin şekil ve muhteva özellikleri üzerine birtakım değerlendirmelerde bulunularak eserin çeviri yazılı metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Edebiyatı, 17. Yüzyıl, Künûzî, Şehrengiz, Kaşa

Abstract
The sehrengizs which cover a city’s beautifuls and beauties are among the authentic literal types of the classical Turkish literature in terms of their form and content. The most explicit features of the works which are accommodated in such type are that most of them are written in the mesnevi verse form and about the settlements within Ottoman geography for a certain period. The sehrengizs have an important place in terms of the literal aspect and the information that they have about the geographical, architectural and cultural history of the cities where they are written. The sehrengiz constitutes the axis of our study that it is for the city which was named as Kaşa by Ottoman people is named as Kosiçe connected to Slovakia today, and which was written in the first half of 17th century. The sehrengiz of Kaşa has the feature of being first and unique sehrengiz which has been known to be written about the settlement out of Ottoman geography. This work which was accommodated in the mesnevi verse form the by the poet in the penname of Künizi that there has not been any information about his life in the sources consists of 157 couplets. In this study, a number of evaluations were made on the form and content features of Kasa’s Sehrengiz and transcription of the work was presented.

Keywords
Classical Turkish Literature, 17th Century, Kunûzî, Sehrengiz, Kasa