18. Yüzyıl Hekimi Ömer Şifâî ve Eseri Mecmûa-i Tıbbîye.
(The Physician Ömer Şifâî, Who Lived In The 18th Century and His Work Mecmûa-i Tıbbîye
)
|
Yazar
|
:
Mücahit Akkuş
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
19
|
|
Sayfa |
:
1-9
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut289
|
|
|
Özet
Osmanlı döneminde birçok tıp metni yazılmıştır. Hekimler, bilgi ve tecrübeleri dâhilinde bu metinleri oluşturmuşlardır. Metinlerin çoğu ilaçbilim alanında yazılmıştır. Bunların yanında cerrahi alanında yazılan eserler de vardır. Yine sadece tıp alanıyla ilgili sözlükler de yazılmıştır. Bu tarz çalışmalar, dönemin tıp anlayışını göstermesi bakımından değerlidir. Aynı zamanda tıp tarihi araştırmaları için de önemlidir. Bu sebeple günümüzde tarihî tıp metinleri araştırmaları gittikçe artmaktadır. Yazma eserler kütüphanelerinde farklı nüshaları bulunan eserlerin içerisinde birçok çalışma alanı bulunmaktadır. Bu durumda her eserin detaylı bir şekilde incelenmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Eserler, yazıldığı dönemin dili, tıp anlayışı, söz varlığı ve diğer konu alanları için zengin bir yapıya sahiptir.
Bu çalışmada 18. yüzyılda yaşamış olan hekim Ömer Şifâî tanıtılacak, onun eseri olan Mecmûa-i Tıbbîye incelenecektir. Ömer Şifâî, zamanın meşhur tabipleri arasındadır. Gerek telif gerekse de tercüme yoluyla eserler yazmıştır. Bu eserler içerisinde 9 varaklı Mecmua-i Tıbbîye de vardır. Bu eser kısa bir metin olsa da içerisindeki zengin kelime dağarcığı önemini arttırmaktadır. Eser, bir sözlük olarak kaleme alınmıştır. Bu da dönemin tıp terimlerini incelemede fayda sağlayacak nitelikte olduğunu göstermektedir. Hekimin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verildikten sonra eserin iç ve dış yapısı hakkında bilgi verilecektir. Eserin dili, tıp terimleri açısından sunduğu katkılar ve buna benzer ögeler değerlendirilecektir. Dönemin diğer eserleriyle benzer ve farklı yönleri tespit edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Ömer Şifâî, Mecmûa-i Tıbbîye, Osmanlı
Abstract
Many medical texts were written during the Ottoman period. Physicians have created these texts in their knowledge and experience. Most of the texts are written in the field of pharmaceutical science. In addition, there are works written in the field of surgery. Only dictionaries related to medicine were also written. Such studies are valuable for showing the medical understanding of the period. It is also important for research in the history of medicine. For this reason, researches of historical medical texts are increasing today. There are many field of study in the works which have different copies in the libraries of writing works. In this case, it is necessary to examine each work in detail. The works have a rich structure for the language of the period, medicine, vocabulary and other subject areas.
In this work, the physician Ömer Şifâî, who lived in the 18th century, will be introduced and his work will be examined in Mecmûa-i Tıbbîye. Ömer Şifâî is among the famous doctors of the time. He has written works both on copyright and on translation. Among these works, there are also 9-leaf Mecmûa-i Tıbbîye. Although this work is a short text, it increases the importance of rich vocabulary. The work was written as a dictionary. This shows that the period is useful for examining medical terms. After giving information about the life and works of the physician, information about the internal and external structure of the work will be given. The language of the work, its contributions in terms of medical terms and similar elements will be evaluated. Other similar and different aspects of the period will be determined.
Keywords
Ömer Şifâî, Mecmûa-i Tıbbîye, Ottoman