Şemseddin Sami’nin Farsça Şiir Üzerine Görüşleri Hakkında Bir Değerlendirme
(An Analyze on The Assessments of Shemseddin Sami Frashëri about The Persian Poetry
)
|
Yazar
|
:
Abdulla Rexhepi
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
11
|
|
Sayfa |
:
113-120
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut30
|
|
|
Özet
Şemseddin Sami’nin birçok yazıları, eserleri ve edebi eserleri, onu Fars edebiyatının mükemmel bir ustası olduğunu ve kendi bilimsel, entelektüel ve edebi eserlerinde bu kültürü ne kadar önemsediğini bir göstergedir. Ama, bir eleştirmen ve bir bilim adamı olarak, Sami bu şiir üzerine kendi değerlendirmelerini ve tenkitlerini de ortaya koymuştur. Sami’ye göre, Fars şiiri’inin ilk kusur – insanlara, özellikle kadınlara karşı aşk, insan ve doğa kurallarına göre ele alınmaz ve bu nedenle böyle bir aşk algılaması insan doğasına karşıdır. Böylece, bu aşk alğılaması her İranlı şair’de bulunur ve herbirinin sevgilisi ötekine benzer ve aynı özelliklere sahip olur. Böyle bir yaklaşım daha sonra İranlı eleştirmenler tarafından da belirtildi. Ikinci kusur, ona göre, Fars şiiri’inde aşırı ve gereksiz olan gül, bülbül, meyhane vb gibi kalıplaşmış terimler kullanılmasıdır. Bu çalışmada, Şemseddin Sami’nin, Farsça şiir üzerine görüşlerinin değerlendirip ve bu görüşler hâlihazırda ne kadar savunulduğunu analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Şemseddin Sami’nin (Fraşırî), Farsça şiir, edebi eleştiri
Abstract
Many literary works and writing of Shemseddin Sami show that he was an excellent connoisseur of Persian literature and has given it a great space in his scientific and intellectual creativity. But, as a critic and a scientist, he couldn’t forget also to assert his own assessments on this poetry. The first defect of this poetry according to Sami – is love, which according to human and nature rules is not addressed to women and doesn’t speak about them, but is found in an unusual act. Such a defect was also found by later Iranian critics of the literature who stated that love of every Iranian poet is similar, and has the same features and characteristics. The second defect that Sami pointed out is the use of stereotypes like the rose, nightingale, vine, tavern etc, which according to him are excessive and unnecessary that influence in diminishing meaning of the poetry. In this work I will attempt to analyze these two statements of Shemseddin Sami on the Persian poetry.
Keywords
Sami Frashëri, Persian poetry, literary criticism-