Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Yaşar Şimşek
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 20
Sayfa	: 180-201
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut313

Özet
Yakup Kadri Karaosmanoğlu Türk edebiyatında eserleriyle Türkçeye katkıda bulunan yazarların başında gelmektedir. Yazar, gerek II. Meşrutiyet sonrası dönemde gerekse Cumhuriyet döneminde yazdığı eserlerinde Türkçeye dışardan giren Doğu ve Batı kökenli sözcükleri bir arada kullanmasıyla öne çıkar. Özellikle anı, hikâye, tiyatro ve roman türlerindeki eserlerinde yabancı sözcük kullanımıyla dikkati çeker. Dolayısıyla bu çalışmada Yakup Kadri’nin en çok okunan ve üzerinde en çok tartışılan romanlarından Yaban, Batı kökenli sözcükler açısından incelenmiştir. Çalışmada giriş bölümünde sözcük kavramı ve Türkçenin yabancı dillerden etkilenmesi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Yakup Kadri’nin edebi yaşamıyla ilgili öz bir bilgi verilmiş ve hakkındaki kaynaklardan hareketle onun dil tercihiyle ilgili bir değerlendirme yapılmıştır. Devamında incelenen Yaban romanındaki Batı kökenli sözcükler, alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Sıralama yapılırken Türk Dil Kurumu’nun Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü esas alınmıştır. Bulunan sözcüklerin önce anlamı verilmiş sonra romanda sözcüklerin geçtikleri ilk örnek cümleler alıntılanarak sayfa numaraları belirtilmiştir. Sözcüğün ikinci veya daha fazla geçtiği yerlerin ise sadece sayfa numaraları yazılmıştır. Sonuç kısmında Yaban’dan elde edilen bulgulardan hareketle yazarın romanlarındaki Batı kökenli sözcük kullanımıyla ilgili kısa bir değerlendirme yapılmıştır. Yakup Kadri romanlarında, Yaban özelinde en çok Fransız kökenli sözcükleri tercih ettiği bunu sırasıyla İtalyanca ve Rumca sözcüklerin takip ettiği görülmüştür. Cumhuriyet sonrası dönemde aydın-köylü karşıtlığı üzerinde yoğunlaştığı romanında ilk dönemdeki hikâye ve romanlarına kıyasla Batı kökenli sözcükleri daha çok tercih ettiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban romanı, batı kökenli sözcükler, sözlük.

Abstract
Yakup Kadri Karaosmanoglu is one of the leading authors who contributed to Turkish language with their works in Turkish literature. The author comes to the fore with the use of the words of Eastern and Western origins that enter Turkish from outside, both in the second post-constitutional period and in the Republican period. He attracts attention with the use of foreign words in his works, especially in memoirs, short-stories, plays and novels. Therefore, in this study, Yaban, one of the most read and discussed novels of Yakup Kadri, was examined in terms of words of Western origin. In the introductory part; first, a brief information is given about Yakup Kadri's literary life, then an evaluation is made about his preferred style based on the sources about him. Afterwards, the words of Western origin in Yaban were listed in alphabetical order. The ordering was based on the Turkish Language Association's Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü (Dictionary of the Words with Western Origin in Turkish). First, the meaning of the words detected were given and then the first sample sentences in the novel that contain those words were quoted and the page numbers were indicated. For the parts that the word appears for the second time or more, just the page numbers were written. In the conclusion, based on the findings obtained from Yaban, a short evaluation was made about the use of the words of Western origin in the author’s novels. It was seen that Yakup Kadri, specific to Yaban, preferred words of French origin most in his novels, followed by Italian and Greek words respectively. It was observed that in his novel, which focuses on the contrast between intellectuals and peasants in the post-Republic period, he used words of Western origin more compared to his early short-stories and novels.

Keywords
Yakup Kadri Karaosmanoglu, Yaban, words of western origin, dictionary.