Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Cafer Özdemir
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 20
Sayfa	: 99-113
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut314

Özet
Bir toplumun kültürel unsurlarının geleceğe aktarımı, kültürel devamlılık açısından büyük önem arz eder. Bir kültür unsuru olan geleneksel el sanatları, geçmişten günümüze ustalar elinde taşınarak somut olmayan kültürel miras unsuru olarak yaşamaya devam etmektedir. UNESCO bu ustaların vazifelerine vurgu yapmak amacıyla onları yaşayan insan hazineleri olarak adlandırmıştır. Geleneksel bilgi ve tecrübeye sahip olan, bir usta elinden yetişen ve günümüzde sayıları gittikçe azalan bu ustaların yaşaması, sanatın yaşaması ile eşdeğer görülmektedir. Samsun ili Vezirköprü ilçesinde ikâmet eden semaver ustası Ömer Acar çalışmamıza konu edilecektir. Geleneksel el sanatlarından olan semavercilikle uğraşan Ömer usta, ilçede hatta bu yörede el işi semaver yapan bir iki ustadan en yaşlısı ve tecrübelisidir. Coğrafi işaret belgesi alan Vezirköprü yassı semaveri ustasıdır. Semaverlerinin tümünü el işçiliği ile ortaya çıkarmaktadır. Bu yüzden ayda üç dört semaver ancak yapabilmektedir. Yörede teknolojik makinalarla çok sayıda semaver yapılmasına rağmen o, geleneği yaşatarak semaver yapımını bir zanaattan sanata dönüştürmüştür. Bu sebeple yaşayan insan hazinesi olarak adlandırmayı hak etmektedir. Sonuç olarak Türklerin gündelik yaşamında vazgeçilmez bir yeri olan çay tüketiminin semaver aracılığıyla bir geleneksel sanatı ortaya çıkardığı, semaver ustaları vasıtası ile geleneğin yaşatıldığı; bu bağlamda Ömer Acar’ın yaşayan insan hazinesi olarak değerlendirilebileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler
Unesco, yaşayan insan hazinesi, Vezirköprü, semaver, Semaver Ustası Ömer Acar

Abstract
The transfer of cultural elements of a society to the future is of great importance for cultural continuity. Traditional crafts, which are a cultural element, continue to live as an element of concrete and intangible cultural heritage by being carried by masters from past to present. UNESCO called them the living human treasures to emphasize their duties. The survival of these craftsmen who have traditional knowledge and experience, grown from the hands of a craftsman and whose number is gradually diminishing today is seen as equivalent to the survival of their art. In this study, Ömer Acar who lives in Vezirköprü district of Samsun constitutes the main focus. Omer Usta is the oldest and most experienced of the two craftsmen who make hand-made samovar in the district. He is the master of Vezirköprü flat samovar which possesses geographical sign certificate. He manufactures the samovars by hand. Therefore, three or four samovars per month can be manufactured. Although many samovars are made with technological machinery in the region, he has transformed the samovar production from a craft to an art by keeping the tradition alive. For this reason, he deserves to be named as a living human treasure. As a result, tea consumption, which occupies an indispensable place in the daily life of the Turks, revealed a traditional art through the samovar and the tradition has been kept alive by the samovar masters; thus, it has been concluded that Ömer Acar could be considered as a living human treasure.

Keywords
Unesco, living human treasure, Vezirköprü, samovar, Samovar Master Ömer Acar.