Klâsik Türk Edebiyatında Maktel Türü ve Nevrûz B. İsâ’nın Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ Adlı Eseri
(Maktel Type in Classical Turkish Literature and Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ Of Nevrûz B. Isa
)
|
Yazar
|
:
Yahya Yüksel
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
21
|
|
Sayfa |
:
1-14
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut316
|
|
|
Özet
Bu çalışmada klasik Türk edebiyatında yazılan maktel türü eserler ve bunlardan biri olup 18. yüzyıl sonu ile 19. yüzyıl başlarında yaşamış Nevrûz b. İsâ’ya ait Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ adlı mesnevi tanıtılmıştır. Öncelikle klasik Türk edebiyatında yüzyıllara göre kaleme alınan maktel türü eserlerin önemlileri hakkında bilgi verilmiş, daha sonra Nevrûz b. İsâ’nın hayatı, ismi, mahlası ve kütüphanelerde tespit edilebilen eserlerine değinilmiştir. Sonra aldığı dini-dünyevi eğitimi, bağlı olduğu inanç sistemi ve son olarak ise eserin yazılış tarihi, vezni, kafiyesi, redifi, dil özellikleri ve içeriğinden bahsedilmiştir. Yine bu bölümde yazarın olayı anlatırken yaptığı rivayetlerin hangi eserlerden hareketle dile getirildiğine de değinilmiştir. Maktel türünde genel bir durum olan Hz. Hüseyin’in hayatının efsanevi ve menkıbevi şekilde anlatılması, Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ adlı eserin de bir özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Maktel, Nevrûz b. İsâ, Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ, mesnevi.
Abstract
In this study, maktel type works written in classical Turkish literature and one of these works and lived in the late 18th and early 19th century Nevrûz b. Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ's mesnevi belonging to İsâ was introduced. Firstly, information was given about the important works of maktel type written in classical Turkish literature according to centuries, and then Nevrûz b. His life, name, pseudonym and works that can be determined in libraries are mentioned. Then the religious-worldly education he received, the belief system to which he was attached, and finally the date of writing, meter, rhyme, redifi, language characteristics and content were mentioned. Again, in this section, the narratives that the author made while describing the event are mentioned from which works are expressed. Maktel is a general situation in the type Hz. The narrative of Hüseyin's life in a legendary and menkıbevi way is also a feature of Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ.
Keywords
Maktel, Nevrûz b. Jesus, Manzûme-i Kıssa-i Kerbelâ, masnavi.