Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Ahmet Adıgüzel
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2020
Sayı	: 22
Sayfa	: 169-180
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut345

Özet
Bu makalede, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Abdullah Efendinin Rüyaları” adlı hikâyesinde, söz dizimsel yapılar, dil bilim ekseninde değerlendirildi. Abdullah Efendi’nin Rüyaları adlı hikâyesinden yaklaşık olarak eserin her sayfasından birden fazla cümle alınarak, bu cümleler söz dizimi açısından incelendi. Eserin her sayfasından seçilen cümleler, cümle yapısına göre basit, birleşik, bağlı ve sıralı cümleler, yükleminin anlamına, türüne ve yerine göre incelendi. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın kendisine özgü üslubuyla oluşturduğu cümlelerde kelime grupları tespit edilerek tablo halinde verildi. Bu makale ile söz dizimi çalışmalarına katkıda bulunmak ve hikâyede seçilen cümlelerle Türk Edebiyatının en önemli yazarlarından biri olan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Türk dilini ustaca kullanma becerisi ile oluşturduğu farkındalık ve kendine özgü üslubuyla dili nasıl kullandığını tespit etmektir. Ayrıca yazarın üslubu ve cümle dizilişi ile ilgili bilgilere ulaşmak da amaçlandı. Seçilen cümlelerden hareketle yazarın bu eserde kendisine özgü bir üslupla karmaşık, uzun ve bileşik yapılı cümleler, bileşik yapışı fiiller, bileşik zamanlı fiiller tercih ettiği tespit edilmiştir. Yarı hikâye yarı roman havasında yazılan eserde Tanpınar’ın dile olan hâkimiyeti ve Türkçeyi ustalıkla kullanması gözlemlenmiştir. Tanpınar eserde Doğu’dan ve Batı’dan Türkçeye geçen kelimeleri Türk dili mantığına uygun bir biçimde işlevsel olarak kullanmıştır. Yazar, yaptığı tasvirlerde, halk deyişlerini ve halk edebiyatı unsurları yanında klasik edebiyat ifadelerini de eserde, ustalıkla işlemiştir. Eserde, dilin bütün imkânlarını ustalıkla kullanan yazarın, halk dili ve folklorik unsurlarla eseri daha da akıcı bir hale getirdiği tespit edilmiştir. Tanpınar’ın önemli hasleti olan uyanık dikkat, estet vasfı ve iyi bir gözlemci özelliği bu eserde de gözlemlenebilmektedir. Tanpınar, Türk edebiyatında, kendine özgü bir dil ve üslup oluşturan ender yazarlardandır.

Anahtar Kelimeler
Söz Dizim, Cümle Yapısı, Kelime Grubu

Abstract
SIn this article, in the story of Ahmet Hamdi Tanpınar's work “Abdullah Efendinin Rüyaları“, syntactic structures were evaluated in terms of language. From Abdullah Efendi's Rüyaları story, more than one sentence was taken from each page of the work and these sentences were analyzed acording to syntax. The sentences were selected from each page of the work were analyzed according to the meaning, type and place of sentence, simple, unified, compound and ordered sentences according to sentence structure. In the Sentences were were formed by Ahmet Hamdi Tanpınar’s unique style word phrases fixed and were shown as a table. The aim of this article is to contribute to syntax studies and to determine how Ahmet Hamdi Tanpınar, one of the most important writers of Turkish Literature, uses the Turkish language with his skill of using the Turkish language skillfully. It was also aimed to reach information about the author's style and sentence stracture. Based on the sentences chosen, it determined that the author has chosen a complex, long and compound sentences in a unique style. It was observed that Tanpınar's mastery of the language and his use of Turkish skillfully were included in the half-story semi-novel. Tanpınar used the words from East and West to Turkish functionally acording to the logic of Turkish language. In his descriptions the author used the language of folk literature and folk literature as well as the works of classical literature in his works. In the work, it is determined that the author, who skillfully uses all the possibilities of language, makes the work more fluently with folk language and folkloric factors. The awake attention and a good observer quality is also seen in this work. Tanpınar is one of the rare writers in Turkish literature who has a unique language and style

Keywords
Syntax, Sentence Structure, Word phrases