Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Nurdan Besli
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2020
Sayı	: 23
Sayfa	: 27-44
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut351

Özet
Günlük hayatta farkında olmadan kullandığımız birçok metafor bulunmaktadır. Bu metaforlar çoğu zaman bilinçaltı ve bilinç dışında gelişen düşüncelerimizin sözcüklere yansımış halleridir. Metaforların sıklıkla kullanıldığı eserler olan manzum metinler ise adeta metaforlarla örülmüştür. Şairlerin farkında olarak ya da olmayarak kullandığı bu metaforlar, anlatımı etkili ve akıcı hale getiren unsurların başında yer almaktadır. İlk İslami dönem eseri olan Kutadgu Bilig, İslami anlayış çevresinde yazılmış bir metin olmasına rağmen içerisinde Budist geleneğin izlerini barındıran bir külliyattır aynı zamanda. Metaforlar açısından da bakıldığında Yusuf Has Hacip’in Budist anlayış doğrultusunda gelişmiş pek çok metaforu eserinde kullandığı görülmüştür. İslami anlayışla örtüşmeyen ya da tamamıyla Budist anlayışı çevresinde gelişmiş metaforlar, Yusuf Has Hacip’in beslendiği kaynaklar olan çoklu din anlayışı çevresinde açıklanabilecektir. Kutadgu Bilig’de yer alan kadına negatif bakış açısı, çocuklara bakış ya da dünya algısı ve ihtiraslara kadar pek çok konu bu minvalde değerlendirilecektir. Metaforların oluşumları da bir milletin ortak hafızasına dayalı olduğundan yeni bir eserin eski bağlardan kültürden ve dinden arındırılmış olduğunu düşünmek mümkün değildir. Metinler arasılık yöntemi ile bir metne bakıldığında eski geleneğin izlerini bulmak hiç de şaşırtıcı olmayacaktır.

Anahtar Kelimeler
Budizm, İslamiyet, Şiir, Yusuf Has Hacip, Metaforlar

Abstract
There are many metaphors that we use unknowingly in daily life . These metaphors are often subliminal and unconscious thoughts reflected in words. The verse texts, which are the works where metaphors are typically used, are woven with metaphors, so to speak. These metaphors, which poets use with or without awareness, are among the primary factors that make narration effective and fluent. Even though Kutadgu Bilig, the first Islamic period work, is a text written within the frame of Islamic perspective, it is also an oeuvre containing traces of the Buddhist tradition. With regards to the metaphors, it has been seen that Yusuf Has Hacip used many metaphors developed in line with the Buddhist perspective in his work. The metaphors that are not in line with the Islamic perspective or developed fully around the Buddhist perspective, can be attributed to the multiple religious belonging, which Yusuf Has Hacip was nourished by. This study evaluates many issues in Kutadgu Bilig, such as negative stance towards women, view of children, perception of the world and ambitions in this manner. Since metaphors are formed based on the common memory of a nation, it is impossible to think that a new work is free from old relations, culture, and religion. Looking into a text with the intertextuality method, it will not be surprising at all to find the traces of the old tradition.

Keywords
Buddhism, Islam, Poetry, Yusuf Has Hacip, Metaphors