Çok Dilli Bir Sözlük İncelemesi: Tercümanü’l-Lügat
(A Multilingual Dictionary Analysing: Tercümanü’l-Lügat
)
|
Yazar
|
:
Eyyüp ACAR
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
22
|
|
Sayfa |
:
233-279
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut356
|
|
|
Özet
Geçmişte yazılmış olan sözlüklerimizi bugüne kazandırmak ve bu sözlükleri sözlükbilim kuramlarının bakış açısıyla incelemek oldukça önemlidir. Özellikle tarihi sözlükler sözlükbilim alan yazını ile ilgili kuramsal boşluklar nedeniyle kapsamlı bir değerlendirmeye tabi tutulamamıştır. Yapılan lisansüstü çalışmalar “sözlükbilimsel inceleme” başlığını taşısa da bu çalışmalar daha çok sözlüklerin çeviri yazıları ile birlikte sözlüğe ilişkin dilbilgisel incelemeler şeklindedir. Dolayısıyla bu tür çalışmalar sözlük-kullanıcı ilişkisi, sözlüğün yapısı ve işlevleri gibi birçok bilinmesi gereken özellikleri üzerine kapsamlı bilgiler vermemektedir.
Kullanıcı dostu sözlüklerin hazırlanabilmesi için kapsamlı sözlük incelemelerine ihtiyaç vardır. Bu çalışmada Aarhus Üniversitesi Sözlükbilim Merkezi araştırmacıları tarafından geliştirilen “Sözlükbilimsel İşlevlerin Çağdaş Kuramı (The Modern Theory of Lexicographic Functions) yöntem olarak benimsenmiş ve Tercümânü’l-Lügat (TL) üzerinde uygulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tercümânü’l-Lügat, çok dilli sözlük, sözlükbilim, sözlükbilimsel inceleme
Abstract
It is very important to bring our dictionaries written in the past to the present and to examine these dictionaries from the point of view of lexicography theories. In particular, historical dictionaries have not been subjected to a comprehensive evaluation due to theoretical gaps in the lexicography literature. Although the graduate studies carried out under the title of “lexicographical analysing, these studies are mostly in the form of grammatical studies related to the dictionary along with the translation writings of dictionaries. Therefore, such studies do not provide comprehensive information on many important features such as dictionary-user relationship, structure and functions of the dictionary.
Comprehensive dictionary analysing are needed for the preparation of user-friendly dictionaries. In this study, “The Modern Theory of Lexicographic Functions” developed by researchers at the Center for Lexicology of Aarhus University was adopted as a method and applied on Tercümânü’l-Lügat (TL).
Keywords
Tercümânü’l-Lügat, Lexicography, Multilingual dictionary, Lexicographical analysing