Ziya Gökalp’ın I. Dünya Savaşı İle İlgili Şiirlerinde Dil ve Üslup
(Language And Style In Ziya Gökalp’s Poems About The I. World War
)
|
Yazar
|
:
Zeliha Gaddar
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
24
|
|
Sayfa |
:
102-117
|
|
Doi |
:
http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut396
|
|
|
Özet
I. Dünya Savaşı (1914-1918) yıllarında yazılan şiirler savaş sırasındaki aktüel hissiyatı aksettirmesi yönünden farklı bir söyleme sahiptir. Bu makalede I. Dünya Savaşı’nın Ziya Gökalp’ın dil ve üslubuna etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Öncelikle Gökalp’ın I. Dünya Savaşı’yla ilgili şiirleri belirlenmiştir. Savaşla ilgili edebi eserler savaş boyunca hem cephedeki askerin savaşa teşviki hem de cephe gerisinin moralinin kuvvetli tutulması noktasında propaganda işlevi görür. I. Dünya Savaşı yıllarında yazılan şiirlere bakıldığında bu şiirlerde savaş sırasında cephenin ve cephe gerisinin duygu ve düşüncelerinin dile getirildiği görülmektedir. Bu bağlamda Gökalp’ın şiirlerini I. Dünya Savaşı yıllarında yazmış olmasının dil ve üslubuna etkisi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Söylem Analizi başlığı altında Gökalp’ın askeri savaşa teşvikte, asker tasvirlerinde ve millî kahramanların tasvirinde, savaş tasvirlerinde, düşman tasvirlerinde nasıl bir dil kullandığı, Üslup başlığı altında da üslup özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Gökalp’ın içinde yaşadığı dönem Osmanlı İmparatorluğu’nun batışı ve Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşunu kapsayan bir süreçtir. Bu zaman dilimi içerisinde, yalnızca Türkiye coğrafyasını değil, dünya coğrafyasını da etkileyen çok önemli olaylar meydana gelmiştir. Gökalp bütün bu olaylardan esinlenmiş ve bunu eserlerine yansıtmıştır. Düşüncelerini, fikirlerini, teorilerini daha geniş bir kitleye daha çekici, daha ahenkli anlatabilmek için şiiri araç olarak kullanmıştır. Bu bakımdan onun şiirleri didaktik özelliktedir. Şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Ziya Gökalp, I. Dünya Savaşı, Dil, Üslup.
Abstract
The poems written in the years of I. World War (1914-1918) have a different discourse to reflect the current sentiment during the war. In this article, impact on Ziya Gökalp’s language and style of I. World War have been studied. First Gökalp’s poems about I. World War have been identified. Literary works about the war see propaganda function at the point encouragement of soldiers on the front line in the war and keeping strong morale of back of fronts. The thoughts and feelings of the front and the hinterland are seen in poems written during I. World War. In this context, the effect in language and style of that Gökalp has written poems in the years of I. World War are emphasized. Then, Gökalp’s language in the promoting soldier in the war, the soldier and national hero depictions, the war descriptions, the enemy depictions were studied to determine under the title Discourse Analysis. Also, the stylistic features were studied to determine under the title Style too.
The period in which Gökalp lived is a process which covers set of the Ottoman Empire and the establishment of the New Republic of Turkey. Within this period of time, very important events which affect not only Turkey's geography but also world geography have occurred. Gokalp inspired by all these events and reflected it in the works. He has used poem as a tool in order to tell thoughts, ideas, theories to a wider audience more appealing, a more harmonious. In this respect, his poem is didactic feature. He has used a simple language in the poems.
Keywords
Ziya Gökalp, I. World War, Language, Style