Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Hasan Çağrı Ölçücü
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2021
Sayı	: 25
Sayfa	: 124-133
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut434

Özet
Tahtacılar, Akdeniz bölgesinin doğusundan Kuzey Ege’ye uzanan kıyı şeridine yerleşmiş olan bir Alevi-Türkmen topluluğudur. Kuzey Ege’de çoğunlukla Kaz Dağları dolaylarına konumlanmış olan Tahtacıların kendilerine özgü bir inanç sistemi ve yaşam biçimi vardır. Bunlar, yöre halkının geneline göre daha dışa kapalı bir toplum yapısına sahiptir. Kaz Dağları’nın büyük bir bölümünü sınırları içerisinde bulunduran Çanakkale de Tahtacı yerleşimlerinin çokça olduğu bir ildir. Günümüzde merkezi İzmir’in Narlıdere ilçesinde bulunan Yanınyatır ocağına bağlı olan Çanakkale Tahtacıları, yöre halkınca “Türkmen” olarak adlandırılır. Tahtacı Türkmenleri; Yörükler, Manavlar ve Gacallarla birlikte Çanakkale yerli nüfusunun neredeyse tamamını oluşturur. Bu makalenin ilk bölümünde, Tahtacı Türkmenlerinin kökeni hakkında öne sürülen çeşitli görüşlere yer verilecektir. İkinci bölümde, Çanakkale’deki Tahtacı Türkmenlerinden ve bunların yerleşim yerlerinden söz edilecektir. Son bölüm ise bugüne kadar ihmal edilen Çanakkale Tahtacı ağzı ile ilgilidir. Bu bölümde, Çanakkale Tahtacı ağzının ildeki diğer yerli unsurların ağızlarından ayrılan özellikleri maddeler hâlinde sıralanacaktır. Zira birbirine yakın olan Yörük, Manav ve Gacal ağızları ile Tahtacı Türkmenlerinin ağzı arasında bazı önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıkların ortaya konması, aynı zamanda Çanakkale Tahtacı ağzının birçok dil özelliğinin belirlenmesine de katkı sağlayacaktır. Çalışmada, ağız özelliklerine ilişkin örnekler, Çanakkale il merkezi ile Ayvacık, Bayramiç ve Ezine ilçelerine bağlı Tahtacı köy veya köy altı yerleşimlerinde yapılmış olan derleme çalışmaları sonucu hazırlanan metinlerden seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Çanakkale, Tahtacı, Türkmen, ağız

Abstract
Tahtacis are an Alevi-Turkmen community settled on the coastline from the east of the Mediterranean region to the North Aegean. Tahtacis, who live primarily in the Kaz Mountains in the North Aegean, has a distinct belief system and way of life. They live in a more closed society than the rest of the population in the region. Canakkale is a province with a considerable number of Tahtaci communities, as it contains a substantial portion of the Kaz Mountains within its borders. Locals refer to Canakkale Tahtacis as "Turkmen" since it is related to the Yaninyatir society centered in the Narlidere district of Izmir. Tahtaci Turkmens, along with the Yoruks, Manavs, and Gacals, account for nearly all of Canakkale's local population. Various perspectives on the Tahtaci Turkmens’ origin will be examined in the first part of this article. The Tahtaci Turkmens of Canakkale and their settlements will be discussed in the second part. The last part discusses the Canakkale Tahtaci dialect, which has been overlooked up until now. The characteristics of the Canakkale Tahtaci dialect being different from dialects of other local components in the province, will be specified in this part. There are some significant distinctions between the Yoruk, Manav, and Gacal dialects, which are closely related, and the Tahtaci Turkmen dialects. Revealing these distinctions will also contribute to the determination of many linguistic elements of the Canakkale Tahtaci dialect. Examples of dialect traits were selected for the study from texts created as a result of compilation studies conducted in the Tahtaci village or sub-village settlements of Canakkale city center and the districts of Ayvacik, Bayramic, and Ezine.

Keywords
Canakkale, Tahtaci, Turkmen, dialect