Porto - Demo Blog 5

Nasreddin Hodja is a typical narrative hero who gets his fame from the thousands of anecdotes produced in his name. This type of anecdote produced by the Turkish common mentality is a form of Turkish folk wisdom shaped in flesh and bone. The fame of Nasreddin Hodja, whose anecdotes are told wherever Turkish is spoken, is not limited to the Turkish world. In this study, the text titled Letâ'if-i Hoca Nasreddin Efendi, in which 23 anecdotes are recorded in the name of Nasreddin Hodja, was introduced and transferred to new letters and an evaluation was made about the anecdotes. The cönk, in which the anecdotes are registered, is in the Turkish Manuscripts Collection of the University of California. One of the remarkable things is that so many Nasreddin Hodja anecdotes are recorded within a cönk. Nasreddin Hodja anecdotes are extremely important in terms of exemplifying the richness, diversity, prevalence and continuity of Turkish folk humor. Nasreddin Hodja, the protagonist of the anecdotes, is not only a certain character of anecdote, but also the inheritor of a humorous tradition attached to his name. Although in which period of history, in which geography of Turkishness this protagonist lived and discussions such as the suitability-inappropriateness of the anecdotes produced on his behalf with the presumed historical personality can be the indicators of a scientific effort to some extent, the main thing is to consider Nasreddin Hodja as a purely Turkish humorous character and to perceive each anecdote produced based on his name as an expression of the Turkish common mentality. In this study, a text that will contribute to the entire Nasreddin Hodja anecdote corpus has been brought to light, and it has also been found interesting that a Nasreddin Hodja anecdote is included in a cönk with a richness that we are not accustomed to seeing in cönks. The decisive effects of the copyists on the spread and diversification of Nasreddin Hodja anecdotes are presented as an approach proposition, albeit with limited examples.

Nasreddin Hodja, Cönk, Anecdote.

Nasreddin Hoca, şöhretini adına üretilen binlerce fıkradan alan tipik bir anlatı kahramanıdır. Türk ortak zihin yapısının yarattığı bu fıkra tipi Türk halk bilgeliğinin ete, kemiğe bürünmüş bir biçimidir. Türkçenin konuşulduğu her yerde fıkraları anlatılan Nasreddin Hoca’nın şöhreti Türk dünyası ile sınırlı değildir. Bu çalışmada Nasreddin Hoca adına 23 fıkranın kayıtlı olduğu Letâ’if-i Hoca Nasreddîn Efendi başlıklı metin tanıtılarak yeni harflere aktarılmış ve fıkralarla ilgili bir değerlendirme yapılmıştır. Fıkraların kayıtlı olduğu cönk California Üniversitesi Türkçe El Yazmaları Koleksiyonu’nda yer almaktadır. Dikkate değer hususlardan biri bir cönk içinde bu denli çok sayıda Nasreddin Hoca fıkrasının kayıtlı olmasıdır. Türk halk gülmecesinin zenginliği, çeşitliliği, yaygınlığı ve sürekliliğini örneklemesi bakımından Nasreddin Hoca fıkraları son derece önemlidir. Fıkraların baş kahramanı Nasreddin Hoca muayyen bir fıkra tipi olmanın yanında kendi adına bağlı bir gülmece geleneğinin de murisidir. Bu murisin tarihin hangi döneminde, Türklüğün hangi coğrafyasında yaşadığı; adına üretilen fıkraların varsayılan tarihî kişiliğe uygunluğu-uygunsuzluğu gibi tartışmalar bir yere kadar bilimsel bir çabanın göstergesi olabilirse de esas olan Nasreddin Hoca’yı bütünüyle bir Türk gülmece tipi olarak addederek onun adına bağlı üretilen her bir fıkrayı da Türk ortak zihin yapısının dışavurumu olarak algılamaktır. Çalışmamızda Nasreddin Hoca fıkra külliyatına katkıda bulunacak bir metin gün ışığına çıkarıldığı gibi, cönklerde varlığını görmeye pek alışkın olmadığımız zenginlikte Nasreddin Hoca fıkrasının bir cönkte yer alması da ilgi çekici bulunmuştur. Müstensihlerin Nasreddin Hoca fıkralarının yayılımı ve çeşitlenmesi hususundaki belirleyici etkileri sınırlı örnekler üzerinden de olsa bir yaklaşım önermesi olarak dikkatlere sunulmuştur.

Nasreddin Hoca, Cönk, Fıkra.