Âlî’nin Pendnâme Tercümesinin Söz Varlığının Eski Anadolu Türkçesi Unsurları ve Eskicil Öğeler Açısından İncelenmesi
(Âlî’nin Pendnâme Tercümesinin Söz Varlığının Eski Anadolu Türkçesi Unsurları ve Eskicil Öğeler Açısından İncelenmesi )

Yazar : Elif Sönmez Usta    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 28
Sayfa : 80-96
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut495
    


Özet

The works of the Classical Turkish Literature period, in which the influence and traces of the oriental culture are seen, have attracted the attention of researchers from the beginning; These works, which bear the traces of the social and cultural life of the period, have been a wide and rich field of research for linguistics and literature researchers. These words, which belong to Old Anatolian Turkish and are called "archaic" in these works, are among the subjects that language researchers find worth examining in terms of examining the etymological structure of the words that make up the vocabulary. Pendnâme translations, many examples of which are seen in the period of classical Turkish literature, are among the works that attract the attention of researchers and are the basis of examination in terms of their literary features as well as the vocabulary and language features used. Âlî's Pendnâme translation, Tercüme-i Manzume-i Attar, which is one of Attar's verse translations, will also be examined in terms of vocabulary in this study; In particular, the old Anatolian Turkish words in the work will be emphasized, and the archaic words and suffixes in the text will be discussed.



Anahtar Kelimeler

Old Anatolian Turkish, Âlî, Pendnâme, archaic elements.



Abstract

Şark kültürünün etkisinin ve izlerinin görüldüğü Klasik Türk Edebiyatı dönemi eserleri başlangıcından itibaren araştırmacıların ilgisini çekmiş; dönemin sosyal ve kültürel hayatının izlerini taşıyan bu eserler, dil bilim ve edebiyat araştırmacıları için geniş ve zengin bir araştırma sahası olmuştur. Bu eserlerde yer alan Eski Anadolu Türkçesine ait olan ve eskicil olarak adlandırılan bu sözcükler, söz varlığını oluşturan sözcüklerin etimolojik yapısının incelenmesi bakımından dil araştırmacılarının incelemeye değer buldukları konular arasında yer almıştır. Klasik Türk edebiyatı döneminde birçok örneği görülen Pendnâme tercümeleri, edebî özellikleri açısından olduğu kadar kullanılan söz varlığı ve dil özellikleri bakımından da araştırmacıların dikkatini çeken ve incelemeye esas olan eserler arasında yer almıştır. Attar’ın manzum tercümelerinden biri olan Âlî’nin Tercüme-i Manzume-i Attar adlı Pendnâme tercümesi de bu çalışmamızda söz varlığı açısından incelenecek; özellikle, eserde yer alan Eski Anadolu Türkçesine ait sözcükler üzerinde durularak metindeki eskicil kelime ve ekler ele alınacaktır.



Keywords

Eski Anadolu Türkçesi, Âlî, Pendnâme, eskicil unsurlar.