Porto - Demo Blog 5

Halit Ziya Uşaklıgil is one of our writers who attaches importance to the treatment of the subjects he deals with, the characters he creates, and the variety of narrative techniques he uses, rather than the diversity of them. His special attention to the female body, his portrayal of women in special dresses placed in special scenes and linking women portraits with different branches of fine arts most of the time, put him in a privileged place among the writers of the period. Just as the female body, stripped of its mythological identity, is depicted in real lines in the West, there is also a move away from the miniature tradition in our country. Especially in Halit Ziya's works, the depiction of the female body with realistic lines and details is undoubtedly an important innovation and can be associated with the figurative paintings of the period. During the Servet-i Fünun period, Halit Ziya depicted the female body in private areas, in accordance with the composed and flamboyant language characteristics of the period; but in his stories written after the Republic, in parallel with the simplification of the language, he depicts women in bright outdoor spaces and in simple and everyday clothes. The stories “Kırda Aşk” (Love in the Countryside), “Deli Fato” and "Abdi ve Karanfil", set in Izmir, are remarkable examples in this sense. In the stories “Kırda Aşk” and "Deli Fato", bright and illuminated places such as gardens and streets constitute the decor for women instead of closed spaces. These women who are reckless, integrated with nature, and full of life, stand in a very different place from the bored, hysterical women of the Servet-i Fünun period, such as Hacer, Bihter and Nihal, as they literally spill out onto the streets and reflect the free atmosphere of the geography they live in Izmir. In these memoir-story style works, the city of Izmir where Halit Ziya spent his youth was decisive with many of its features. Izmir's nature, symbolic plants, folk songs, streets and human relations are felt in the depictions of women. The influence of art moving towards impressionism can undoubtedly be considered in his transition from realistic female depictions, which he drew by paying attention to contours, to female depictions, which he made ambiguous by partially destroying the contours, and moved from line to light, from stability to dynamism

Halit Ziya, Women in İzmir, Depiction of Women

Halit Ziya Uşaklıgil, ele aldığı konuların, yarattığı karakterlerin, kullandığı anlatım tekniklerinin çeşitliliğinden ziyade işlenmesine önem vermiş bir yazarımızdır. Kadın bedenine yönelik özel dikkatleri, özel mekânlara yerleştirdiği kadınları hususî elbiseler içinde tasvir etmesi ve çoğu zaman güzel sanatların bir dalıyla ilişkilendirmesi onu, dönemi yazarları içerisinde ayrıcalıklı bir yere koymaktadır. Batı’da mitolojik kimliğinden sıyrılan kadın bedeninin reel çizgiler içerisinde tasvir edilmesi gibi bizde de minyatür geleneğinden uzaklaşma söz konusudur. Özellikle Halit Ziya’nın eserlerinde kadın bedeninin gerçekçi çizgilerle, detaya inilerek anlatımı kuşkusuz önemli bir yeniliktir ve dönemin figüratif resimleriyle ilişkilendirilebilir. Servet-i Fünun döneminde Halit Ziya, kadın bedenini mahrem alanlar içerisinde, dönemin terkipli, gösterişli dil özelliklerine uygun olarak tasvir ederken; Cumhuriyet’ten sonra kaleme aldığı hikâyelerinde dilin sadeleşmesine paralel olarak aydınlık dış mekânlarda, sade ve günlük kıyafetler içerisinde tasvir etmektedir. Mekân olarak İzmir’de geçen “Kırda Aşk”, “Deli Fato” ve “Abdi ile Karanfil” hikâyeleri bu anlamda dikkat çekici örneklerdir. İzmirli kızlarıyla ön plana çıkan “Kırda Aşk” ve “Deli Fato” hikâyelerinde kapalı mekânlar yerine bahçe, sokak gibi aydınlık, ışıklı mekânlar kadınlar için dekor oluşturur. Pervasız, tabiatla bütünleşmiş, hayat dolu olan bu kadınlar; adeta sokağa taşmaları, yaşadıkları coğrafyanın, İzmir’in özgür havasını yansıtmalarıyla Servet-i Fünun döneminin canı sıkılan, isterik Hacer, Bihter ve Nihal gibi kadınlarından çok farklı bir yerde dururlar. Hatırat-hikâye tarzında kaleme alınan bu eserlerde Halit Ziya’nın gençlik dönemini geçirdiği İzmir şehri, pek çok özelliğiyle belirleyici olmuştur. Kadın tasvirlerinde de İzmir’in tabiatı, sembol bitkileri, türküleri, sokakları, insan ilişkileri kendini hissettirmektedir. Yazarın, konturlara özen göstererek çizdiği realist kadın tasvirlerinden konturları kısmen yok ederek müphemleştirdiği, çizgiden ışığa, durağanlıktan dinamizme geçtiği kadın tasvirlerine geçişinde kuşkusuz empresyonizme doğru yol alan resim anlayışının da etkisi düşünülebilir

Halit Ziya, İzmirli Kızlar, Kadın Tasvirleri