Eski Anadolu Türkçesi Metinlerinde Ünsüz İkizleşmesi
(Consonant Gemination in Old Anatolian Turkish Texts )

Yazar : Salih Demirbilek    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 34
Sayfa : 45-55
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut627
    


Özet

Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesinde görülen ünsüz ikizleşmeleri incelenmiştir. Esasında Türkçe asıllı sözcüklerde ünlü ya da ünsüz ikizleşmesi görülmez. Bu ses olayı yabancı asıllı sözcüklerde ya da farklı ses olayları sonucu Türkçe asıllı kelimelerde sonradan görülr. Eski Anadolu Türkçesi ile kaleme alınmış metinlerde ünsüz ikizleşmesi birkaç ünsüz üzerinden görülmektedir. Bunlar: Başta /s/ ünsüzü olmak üzere /l/, /b/, /p/, /c/, /ç/, /l/, /k/, /m/, /n/ ve /y/ ünsüzleridir. Bu ünsüzler arasında /s/ ünsüzünün örnekleri daha sık görülmektedir. Bu durum onu dönemi için karakteristik bir ses olayı haline getirir. Eski Anadolu Türkçesinde ünsüz ikizleşmesinin nedenleri farklıdır. Başta –g / g seslerinin erimesi olmak üzere vurgulama, benzeşme, büzüşme ve aruz tasarrufları ünsüz ikizleşmesinin meydana gelişinde rol oynarlar.



Anahtar Kelimeler

Ünsüz ikizleşmesi, İkizleşme, Ses olayı, Eski Anadolu Türkçesi, Gramer.



Abstract

Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesinde görülen ünsüz ikizleşmeleri incelenmiştir. Esasında Türkçe asıllı sözcüklerde ünlü ya da ünsüz ikizleşmesi görülmez. Bu ses olayı yabancı asıllı sözcüklerde ya da farklı ses olayları sonucu Türkçe asıllı kelimelerde sonradan görülr. Eski Anadolu Türkçesi ile kaleme alınmış metinlerde ünsüz ikizleşmesi birkaç ünsüz üzerinden görülmektedir. Bunlar: Başta /s/ ünsüzü olmak üzere /l/, /b/, /p/, /c/, /ç/, /l/, /k/, /m/, /n/ ve /y/ ünsüzleridir. Bu ünsüzler arasında /s/ ünsüzünün örnekleri daha sık görülmektedir. Bu durum onu dönemi için karakteristik bir ses olayı haline getirir. Eski Anadolu Türkçesinde ünsüz ikizleşmesinin nedenleri farklıdır. Başta –g / g seslerinin erimesi olmak üzere vurgulama, benzeşme, büzüşme ve aruz tasarrufları ünsüz ikizleşmesinin meydana gelişinde rol oynarlar.



Keywords

Ünsüz ikizleşmesi, İkizleşme, Ses olayı, Eski Anadolu Türkçesi, Gramer.