Fuzûlî’nin Bir Na’t Gazeli Üzerine
(About A Na‘t Ghazal Of Fuzûlî )

Yazar : Ömer Demirbağ    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 35
Sayfa : 204-215
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut649
    


Özet

Abstract The tradition of praising the prophet, which started in Turkish literature after the adoption of Islam, has led to numerous works throughout history. The poems written about the praise of the Prophet have a very wide place especially in Divan literature. Such poems, which are called Na't, have been praised over the centuries, as well as by the Prophet. They are also divided into types within themselves as the subjects of the Prophet's coming to the world, his life, his Mi'râc, his external appearance. It can be said that in Turkish literature, poetry has not been presented to another concrete person, who really lived, as much as it was presented to the Last Prophet. In fact, the meaning of holy names means "praised". Fuzûlî is one of our sixteenth century Divan poets and he influenced many later Divan poets especially with his strong lyricism. He has many poems that praise the Last Prophet in his divans and other works, especially his famous Su Kasidesi. A na'tghazal with nine couplets in Fuzûlî's Turkish Divan shows the characteristics of the na't tradition in the sixteenth century. In this article, we aim to share some information about the love of the prophet in Fuzûlî with the enthusiasts and literature students through an observation and contemplation based on the commentary of the na'tghazal in question.



Anahtar Kelimeler

Classical Turkish literature, Prophet Muhammad, Praise, Fuzûlî, Ghazal



Abstract

Öz İslamiyet’in kabulünden sonra Türk edebiyatında başlayan peygamberi övme geleneği, tarih boyunca sayısız eser verilmesine yol açmıştır. Hz. Peygamber’in övgüsüne dair kaleme alınan manzumeler, özellikle divan edebiyatında oldukça geniş bir yere sahiptir. Na‘t adıyla anılan bu tarz şiirler, yüzyıllar içinde salt övgünün yanı sıra, Hz. Peygamber’in dünyaya gelişini, hayatını, Mi‘râc’ını, dış görünüşünü vs. konu edinenler olarak da kendi içinde türlere ayrılmıştır. Denilebilir ki Türk edebiyatında Son Peygamber’e sunulduğu kadar, gerçekten yaşamış, somut başka bir insana şiir sunulmamıştır. Zaten mukaddes has isimlerinin anlamı “övülen” demek olan Hz. Muhammed (SAV), asırlar boyunca her yönüyle Türk edebiyatında en çok yer eden şahsiyetlerin de başında gelmiştir. O’nun mübarek vasıfları, hayat hikâyesi, sünneti, hadisleri Türk edebiyatının en müstesna eserlerinde konu edilmiştir. Fuzûlî, on altıncı yüzyıl divan şairlerimizdendir ve özellikle kendine has kuvvetli lirizmi ile sonraki pek çok divan şairini etkilemiştir. Onun, ünlü Su Kasidesi başta olmak üzere, divanlarında ve diğer eserlerinde Son Peygamber’e övgüyü içeren birçok şiiri mevcuttur. Fuzûlî’nin Türkçe divanında yer alan dokuz beyitlik bir na‘t gazeli, na’t geleneğinin on altıncı yüzyıldaki özelliklerini gösterir mahiyettedir. Bu yazıda söz konusu na‘t gazelin şerhine dayalı bir gözlem ve tefekkür üzerinden meraklılarına ve bilhassa edebiyat öğrencilerine Fuzûlî’de peygamber sevgisine dair, kimi bilgilerin paylaşılması amaç edinilmiş ve böylelikle Peygamber sevgisinin Fuzûlî’nin sanatında ne derece etkili olduğu anlatılmaya çalışılmıştır.



Keywords

Klasik Türk edebiyatı, H.z Peygamber, Övgü, Fuzûlî, Gazel