Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Cafer Özdemir - Ahmet Dağlı
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2015
Sayı	: 8
Sayfa	: 101-110
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut66

Özet
Kalıp sözler, bir dilin söz varlığı açısından ifade kabiliyeti, zenginliği, etkin söz söyleme gücü ve işlenmişlik seviyesi hakkında ipuçları taşır. Barındırdığı söz sanatları, evrensel tecrübeler ve az sözle çok şeyi anlatabilme gibi özellikleriyle bu yapılar, güçlü bir şairin kaleminden çıkmış izlenimi verir; ancak onlar anonim ürünlerdir. Örneğin bir kalıp söz çeşidi kabul edilen deyimler üzerinde art zamanlı yöntemle çalışmak, onların ilk şeklini veya ilk söyleyenini bulma imkânı vermez. Ancak biliyoruz ki bu ürünler halkın ortak belleğinde uzun zaman işlenip değişikliklere uğradıktan sonra bugünkü şekline ulaşmıştır. Halka ait bir ürün olan deyimlerin şair ruhlu ilk sahibine ulaşmak bu makalenin konusu olmamakla birlikte, halk şairlerinin şiirlerinde deyimlerden çokça yararlandığı malumdur. O halde âşıklar, şiirlerinde deyimleri halkın kullandığı gibi bilinen anlamıyla mı kullanmıştır, yoksa şairlik vasıfları onları bu deyimler üzerinde değişiklikler yapmaya, çeşitli sanatlarla onlara yeni anlamlar katmaya teşvik etmiş midir? Bazı şiirler deyimlerin ilk dönemlerine ait izler taşıyabilir mi? Edebî bir yapısı olan deyimler, edebî yeteneğe sahip insanların dilinde nasıl yoğrulmuştur? Çalışmada bu sorular tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler
Halk şiiri, söz varlığı, deyim, kalıp söz

Abstract
Formulaic words provide insights into how a language is rich and versatile with its capacity of expression in terms of its vocabulary. These structures with their figures of speech, universal experiences and ability to express more with less words seem like they are the products of a poet; however, they are merely anonymous. For instance, working diacronically on idioms which are regarded as formulaic structures does not lead to finding out their original version or who might have said them in the first place. However, we know that these structures have transformed into their current versions as a result of being processed in the memory of the community’s mutual memory. Although it is not the purpose of this paper to find out the first poet-spirited owner of these idioms, it is commonly known that folk poets have frequently made use of idioms. Thus, have poets used idioms in their poems in the same as common folk, or has their poetic characteristic encouraged them to change them and add new meanings to them by using certain figures of speech? Could certain poems be carrying traces of those idioms’ original versions? How have idioms with their literary structures been used by poems with their literary ability? This paper aims to discuss these questions. s

Keywords
Folk poem, vocabulary, idiom, formulaic word