Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Tolga Öntürk
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2015
Sayı	: 8
Sayfa	: 84-100
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut70

Özet
Divân şiirini muhtevâ açısından besleyen başlıca unsurlar arasında İslam kültürü, din ve tasavvuf, aşk hikayeleri, kozmik âlem ve tabiat yer alır. Fars şiirinin etkisiyle oluşturulan bu edebiyat, bu kültürdeki şekli unsurları kullanmanın yanı sıra içerik olarak da bu kültürden fazlasıyla yararlanmıştır. Doğu mitolojisi ve doğu mitolojisinin kahramanları, hem Fars şiirinde hem de Divân şiirinde sıkça kullanılır. Zerdüştlük’ün kutsal kitabı sayılan Avesta’da ve Firdevsî’nin Şehnâme’sinde geniş yer bulan mitolojik anlatı ve kahramalar, bu edebiyatlarda gerek kıyas gerekse benzetme öğesi olarak kullanılagelmiştir. 16. yüzyılın ve divân şiirinin zirve isimlerinden olan Bâkî de şiirlerinde mitolojik öğe ve kahramanlara çokça yer vermiştir. Fars mitolojisinin birçok kahramanından çeşitli vesilelerle bahseden Bâkî, bazen hükümdarın yüceliğini ifade etmek bazen sevgilinin güzelliğini vurgulamak bazen de kendi şiir kudretini göstermek maksadı ile mitolojinin zengin manâ dünyasından yararlanmayı bilmiştir. Bu çalışmada “Şairlerin Sultânı” olarak anılan Mahmud Abdulbâkî’nin Divânı’nda bulunan mitolojik kahramanlar incelenmiş olup bu kahramanların nasıl kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu vesile ile divân şiirinin beslendiği kaynaklar ve şairin hayal dünyasının zenginliğiyle ilgili yeni fikirler edinilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler
Mitolojik Kahramanlar, Bâkî, Divân, Osmanlı Şiiri, Şehnâme

Abstract
Islamic culture, religion and Sufism, love stories, cosmic world and nature are taken part among the basic elements that support Ottoman Poetry in terms of content. This literature composed by effect of Persian Poetry has been greatly benefited from this culture both as formal factors and content. Eastern Mythology and Heroes of Eastern Mythology are used both in Persian poetry and Ottoman poetry. Mythological narrative and heroes in Avesta which scripture of Zoroastrianism and in Şeh-nâme of Firdevsî have been used as either comparison or simile in these literatures. Bâkî who was a famous poet of 16th century and Ottoman Poetry had widely given place to mythological factors and heroes. Bâkî that mentioned about many heroes of Persian Mythology with various matters knew how to benefit from rich semantic world, sometimes in order to express sublimity of emperor, state beauty of love and show self-power of poetry. It is examined the mythological heroes in Divan of Mahmud Abdulbâkî who called as “Sultan of the Poet” and attempted to find how this heroes used. It is hereby aimed to be obtained new ideas related to sources of ottoman poetry and richness of imaginary world of poet.

Keywords
Mythological Heroes, Bâkî, Divân, Ottoman Poetry, Şehnâme