Porto - Demo Blog 5

Yazar	: Mehmet Turgut Berbercan
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2015
Sayı	: 7
Sayfa	: 1-11
Doi	: http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut79

Özet
Merkezi Harezm bölgesi olmak üzere İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatındaki öncü eserlerin, Türk dili ve edebiyatında tamamen orijinal karaktere sahip eserlerin yazılması için bir nevi basamak teşkil ettiği ve yazıldıkları dönemin bir geçiş evresi oluşturarak Türk edebiyatına istikâmet verdiği, Türk edebiyatının klasik ve millî bir kimlik kazanana kadar geçen olgunlaşma sürecinin mahsulleri olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca bu eserlerin İslam dininin esaslarının ve gereklerinin öğrenilmesinde, İslam medeniyetinin tanınmasında Türk dünyası için birer kılavuz hüviyetinde, elden ele geçerek istinsah edilip çoğaltılan eserler olduğu bilinmektedir. Öyle ki bu eserler, 15. yüzyıldan itibaren Türkistan’da Çağatay Türkçesine, Anadolu ve Ön Asya’da Osmanlı Türkçesine çevrilmiş ya da söz konusu eserlerden ilham alınarak bu lehçelerde daha orijinal ve Türk kültürüne ait unsurlarla şekillendirilmiş daha millî bir mahiyeti bulunan eserler yazılmıştır. Çalışmada, aslî olarak Arapçadan veya Klasik Farsçadan doğrudan tercüme edilerek yahut adaptasyon yoluyla aranje edilerek 14. yüzyılda Harezm Türkçesiyle yazılmış bu eserler; kullanılan teknik, biçim ve adaptasyon tarzı açısından incelenmiş, kronolojik bir perspektif üzerinde Türk dili tarihi çerçevesinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler
Türk tercüme edebiyatı, Harezm Türkçesi, adaptasyon.

Abstract
In the center region Khwarezm, the pioneer literary works of the Turkish literature under the effects of Islam, were a kind of steppingstones which dominated the literature of Turks in an attempt to be written fully original works and constituted a transmission period fort he literature. These literary works were also samples of the Turkish literature in the period of literary maturation that provided the literature a classical and national character. Furthermore, some of these works were by of a religion guide in order to learn basics and necessities of Islam and were also copied many times and passed from hand to hand for religious purposes. In fact, these works beginning from 15th century were translated or inspiredly rewritten into Chagatai Turkish in Turkestan, Ottoman Turkish in Anatolia and in the region Neareast, and hence more original and national charactered works enriched by Turkish cultural elements were generated in the mentioned Turkic dialects. In this article, works written in Khwarezmian Turkish via a direct translation method or arranged by adaptation method from the Arabic or classical Persian texts in the 14th century are analysed in terms of technic, form and style of adaptation in the chronological perspective of the Turkish language history.

Keywords
Turkish translation literature, Khwarezm.