17. Yüzyıl Divan Şairi Ördek-zâde Mustafâ Nâzım ve Dîvânçesi
(17th Century Divan Poet Ördek-zade Mustafa Nazım and His Divan )

Yazar : Zahide Efe    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 27
Sayfa :
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut474
    


Özet

Klasik Türk edebiyatı için 17. yüzyıl, bir önceki asırda yakalanan edebî ihtişamın devam ettiği bir dönem olmuştur. Bu yüzyılda adı belli üsluplarla anılan büyük şairlerin yanında yüzlerce şair yetişmekle kalmamış aynı zamanda manzum ve mensur sayısız eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden bazıları günümüze ulaşmış bazıları ise çeşitli sebeplerden dolayı günümüze ulaşamamıştır. Eseri günümüze ulaşmayan bu türden şairlerin ve eserlerinin gün yüzüne çıkarılmasında tezkireler ve biyografik kaynaklarla birlikte şiir mecmuaları büyük bir öneme sahiptir. Bu dönemde yetişen ve kaleme aldığı eseri günümüze ulaşmayan divan şairlerinden biri de Ördek-zâde Mustafâ Nâzım’dır. Tezkirelerde ve biyografik kaynaklarda hayatı hakkında verilen bilgiler oldukça sınırlı olan şair, İstanbullu olup asıl ismi Mustafâ’dır. Önce yeniçeri kaleminde baş halife, daha sonra yeniçeri efendisi olan Nâzım, 1107/1695-96 yılında vefat etmiştir. Kaynaklarda mürettep bir Dîvân sahibi olduğu belirtilen şairin bu eserinin herhangi bir nüshası şimdilik elde değildir. Her ne kadar Nâzım’ın bu eseri elde olmasa da Milli Kütüphanede 06 Hk 1204/1 arşiv numarasıyla kayıtlı şiir mecmuasında şairin bir divançe teşkil edecek kadar manzumesi yer almaktadır. Bu çalışmada Ördek-zâde Nâzım’ın hayatı hakkında bilgi verilmiş, tespit edilen manzumelerinin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durulduktan sonra mevcut şiirlerden hareketle edebî kişiliği üzerinde birtakım değerlendirmeler yapılmıştır. Akabinde bu manzumelerin çeviri yazılı metinlerine yer verilmiştir.



Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, 17. yüzyıl, Ördek-zâde Mustafâ Nâzım, Divançe



Abstract

For classical Turkish literature, the 17th century was a period in which the literary splendor captured in the previous century continued. In this century, besides the great poets whose names are mentioned with certain styles, hundreds of poets not only grew up, but also numerous works in verse and prose were written. Some of these works have survived to the present day, while others have not survived due to various reasons. Poetry journals, together with biographical sources and biographies, have a great importance in bringing out such poets and their works whose works have not survived to the present day. One of the divan poets who grew up in this period and whose work has not survived to the present day is Ördek-zade Mustafa Nazım. The poet whose life is very limited in biographies and biographical sources, is from Istanbul and his real name is Mustafa. Nazım, He who first became the chief caliph in the janissary pen and later the master of the janissary, passed away in 1107/1695-96. No copy of this work of the poet who is stated to be the owner of a rich Divan in the sources, is not available for now. Although this work of Nazım is not available, there are enough poems of the poet to constitute a divan in the poetry journal registered in the National Library with the archive number 06 Hk 1204/1. In this study, information about Ördek-zade Nazım’s life was given, after focusing on the form and content features of his poems, some evaluations were made on his literary personality based on existing poems. Afterwards, the translated texts of these poems are included.



Keywords

Classical Turkish Literature, 17th Century, Ördek-zade Mustafa Nazım, Divan