Ömer Seyfettin’in Eserlerinde “Vicdan” Kavramı Üzerine Bir İnceleme
(An Analysis on the Concept of "Conscience" in Ömer Seyfettin's Works )

Yazar : Yıldız Yenen Avcı  -  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 29
Sayfa : 1-13
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut497
    


Özet

Ömer Seyfettin is one of our authors who has contributed significantly to the formation and development of the Turkish story tradition. In this study, the works of Ömer Seyfettin are discussed in terms of the concept of conscience. The study is in a descriptive analysis model. The data were obtained from the stories of Kaşağı (The Currycomb), İlk Cinayet (The First Murder) and Falaka (The Bastinado), written by the author in his childhood years. The findings for the research are shown in the tables and supported with explanations and comments. It has been determined that the concept of "conscience" is reflected on the life and personality of the author in the examined works and is mostly handled in terms of remorse. Ömer Seyfettin has a strong conscience, that he has never been able to overcome the psychological destruction he had created in his personality by the sad events he experienced and caused in his childhood days; It is possible to say that he lived in distress and sadness throughout his life due to the guilt he experienced. Although the examined works are important in terms of showing that the concept of conscience is a very important power of personal judgment, creating awareness of conscience and reflecting conscience accounting through heroes, they are not completely appropriate materials in terms of giving conscience education to children as a value. In other words, Ömer Seyfettin's stories named Kaşağı (The Currycomb), İlk Cinayet (The First Murder) and Falaka (The Bastinado) have a remarkable literary richness as a memory, but can be criticized as an educational tool. The fact that the writer does not make any effort to get rid of his guilty conscience and punishes himself with sorrow and restlessness throughout his life makes itself felt as a burden of conscience not only on Ömer Seyfettin but also on the shoulders of the reader who is integrated with the heroes of the fictional world.



Anahtar Kelimeler

Ömer Seyfettin, stories, the concept of "conscience", remorse, conscience education



Abstract

Ömer Seyfettin, Türk hikâye geleneğinin oluşmasında ve bu türün gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuş yazarlarımızdandır. Bu çalışmada Ömer Seyfettin’in eserleri vicdan kavramı bakımından ele alınmıştır. Çalışma betimsel analiz modelindedir. Veriler, yazarın çocukluk yıllarında kaleme aldığı Kaşağı, İlk Cinayet ve Falaka adlı hikâyelerinden elde edilmiştir. Araştırmaya yönelik bulgular tablolarda gösterilmiş, açıklama ve yorumlarla desteklenmiştir. İncelenen eserlerde “vicdan” kavramının yazarın hayatı ve kişiliği üzerinden yansıtıldığı ve daha çok vicdan azabı yönünden ele alındığı tespit edilmiştir. Ömer Seyfettin’in güçlü bir vicdana sahip olduğunu, çocukluk günlerinde yaşadığı ve sebep olduğu üzücü olayların benliğinde yarattığı psikolojik yıkımı üzerinden bir türlü atamadığını; yaşadığı suçluluk duygusundan dolayı hayatı boyunca huzursuzluk ve üzüntü içinde yaşadığını söylemek mümkündür. İncelenen eserler, vicdan kavramının çok önemli bir kişisel yargı erki olduğunu göstermesi, vicdan farkındalığını oluşturması ve vicdan muhasebesini kahramanlar aracılığıyla yansıtması bakımından önem arz etse de bir değer olarak çocuklara vicdan eğitiminin verilmesi yönünden tam anlamıyla uygun materyaller değildir. Yani Ömer Seyfettin’in Kaşağı, İlk Cinayet ve Falaka adlı hikâyeleri bir hatırat olarak dikkate değer bir edebî zenginlikte, fakat eğitim aracı olarak eleştirilecek niteliktedir. Yazarın vicdan azabından kurtulmak için hiçbir çaba içine girmemesi, tüm hayatı boyunca kendini üzüntü ve huzursuzlukla cezalandırması, sadece Ömer Seyfettin’in değil, aynı zamanda kurmaca dünyanın kahramanlarıyla bütünleşen okuyucunun omuzlarında da birer vicdan yükü olarak kendini hissettirmektedir.



Keywords

Ömer Seyfettin, hikâyeler, “vicdan” kavramı, vicdan azabı, vicdan eğitimi