Anatole France’ın Thais Romanı İle Mantıku’t-Tayr’daki “Şeyh San’an” Hikâyesinin Muhtevası Üzerine Bir Karşılaştırma
( A Comparison On The Content Of Anatole France's Novel Thais And The Story Of "Sheyh San'an" In Mantiku't-Tayr )

Yazar : Bahar Yaman    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 29
Sayfa : 196-207
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut511
    


Özet

Thais is a novel written by the French writer Anatole France, who received the Nobel Prize for literature in 1921, and was first published in 1890. There are two main characters in the novel: Pafnüs, a monk who spends his days in seclusion in a desert in Egypt and spends his days in worship, and the beautiful Thais, who made a living as a prostitute in Alexandria for a while, then became a theater actress and whose fame spread throughout the city. Paphnus remembers watching Thais in the theater when he was younger and sets out to Alexandria to turn her into God's way. Sheikh San'an is an inner story in Feridüddin Attâr's Mantıku't-Tayr. Sheikh San'an, a great religious scholar who has forty pilgrims and hundreds of followers, sees that he is worshiping an idol in the Greek country one day, and he goes to the roads and seeks the wisdom in this dream. There he falls in love with a Greek girl and forgets all the worship he has done until that day, gives up divine love and falls in love with human beings. The theme of love in the works led the main characters to go on a journey and this situation started the plot in the works. In this study, an examination of the ways of expression was made based on the similarity of the main event in the fiction of the two works, one of which belongs to Western and the other to Eastern literature. In the examination, similar and different aspects in the works were determined and the findings were revealed with quotations from the texts. It has been seen that the difference of perspective in these works belonging to different literatures is also reflected in the behaviors of the main heroes in the works.



Anahtar Kelimeler

Thais, The Story of Sheikh San'an, analysis of the work, text comparison.



Abstract

Thais, 1921 yılında Nobel edebiyat ödülünü alan Fransız yazar Anatole France tarafından yazılan ve ilk kez 1890 yılında yayımlanan bir romandır. Romanda iki ana karakter vardır: Mısır’daki bir çölde inzivaya çekilip günlerini ibadet ile geçiren keşiş Pafnüs ve İskenderiye’de bir dönem fahişelikle geçinen, sonrasında tiyatro oyuncusu olup ünü tüm şehre yayılan güzeller güzeli Thais. Pafnüs, gençlik yıllarında iken Thais’i, tiyatroda izlediğini hatırlar ve onu Tanrı’nın yoluna çevirmek için İskenderiye yollarına düşer. Şeyh San’an ise Feridüddin Attâr’ın Mantıku’t-Tayr adlı eserinde yer alan bir iç hikâyedir. Kırk haccı ve yüzlerce müridi olan büyük din âlimi Şeyh San’an, bir gün rüyasında Rum ülkesindeki bir puta taptığını görür ve yollara düşüp bu rüyasındaki hikmeti arar. Orada bir Rum kızına âşık olur ve o güne kadar yaptığı bütün ibadetleri unutup, ilahî aşktan vazgeçerek beşeri aşka kendini kaptırır. Eserlerde işlenen aşk teması, ana kahramanların bir yolculuğa çıkmasına vesile olmuş ve bu durum eserlerdeki olay örgüsünü başlatmıştır. Bu çalışmamızda biri Batı, diğeri Doğu edebiyatına ait olan ve yukarıda bahsedilen iki eserin kurgusunda yer alan ana olayın benzerliğinden yola çıkılarak anlatım yollarına dair bir inceleme yapılmıştır. Yapılan incelemede, eserlerdeki benzer ve farklı yönler saptanmış ve elde edilen bulgular, metinlerden yapılan alıntılarla ortaya konmuştur. Farklı edebiyatlara ait bu eserlerdeki bakış açısının farklılığının eserlerdeki ana kahramanların davranışlarına da yansıdığı görülmüştür.



Keywords

Thais, Şeyh San’an Hikâyesi, eser tahlili, metin mukayesesi.